پیام خوزستان - در پی طرح برخی ابهام‌ها در فضای رسانه‌ای در خصوص قراردادهای جدید جمع‌آوری گازهای مشعل، این گزارش به واکاوی تفاوت‌های کلیدی این طرح با پروژه‌های پیشین و اعطای تسهیلات بی‌سابقه به سرمایه‌گذاران می‌پردازد که مسیر تحقق این هدف ملی را هموار می‌کند.
به گزارش خبرنگار شانا، 12 قرارداد جمع‌آوری گازهای مشعل مناطق نفت‌خیز جنوب کشور در نخستین روز هفته (شنبه، 10 آبان) با فرمان مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهوری اسلامی ایران و همراهی محسن پاک‌نژاد، وزیر نفت به‌صورت ویدئوکنفرانس امضا شد. این قراردادها با مجموع ظرفیت حدود 295 میلیون فوت مکعب در روز، جمع‌آوری گاز 32 مشعل در میدان‌های «رگ سفید یک و 2»، «بی‌بی حکیمه یک»، «کوپال بنگستان»، میدان‌های اهواز «یک، 3 و 4 آسماری»، «گلخاری 3»، «لالی»، «هفت شهیدان»، «زیلایی» و «کارون» را در بر می‌گیرد که در استان‌های خوزستان، کهگیلویه و بویراحمد و بوشهر واقع شده‌اند.
وزیر نفت در این آیین تأکید کرد که این اقدام، افزون بر کاهش آلودگی هوا، حفاظت از محیط زیست و جبران بخشی از ناترازی انرژی، منافع اقتصادی قابل توجهی نیز دارد. وی تصریح کرد: با تکمیل این طرح‌ها، تولید روزانه گاز سبک حدود 180 میلیون فوت‌مکعب افزایش می‌یابد و همچنین از محل فروش گاز غنی و تکمیل زنجیره ارزش، سالانه حدود 600 میلیون دلار عاید کشور می‌شود.
اما امضای این قراردادهای جدید ممکن است این پرسش را در اذهان عمومی ایجاد کند که تفاوت آنها با پروژه‌های قبلی در همین میدان‌ها چیست و چه تمهیداتی برای جلوگیری از تکرار سرنوشت طرح‌های ناتمام گذشته اندیشیده شده است؟ این گزارش سعی دارد به این پرسش‌ها پاسخ دهد.
تفاوت پروژه‌های کوتاه‌مدت با طرح‌های بلندمدت
بر اساس برنامه‌ریزی‌های شرکت ملی نفت ایران، جمع‌آوری گازهای مشعل به‌طور عمده از دو طریق «تعریف و انجام طرح‌های بلندمدت» (احداث ان‌جی‌ال‌های 3100، 3200 و خارک و طرح‌های جمع‌آوری گازهای همراه و مشعل شرق کارون) و «پروژه‌های کوتاه‌مدت» (مزایده فروش) در دستورکار قرار گرفته است.
بدین ترتیب تا زمان بهره‌برداری از طرح‌های بلندمدت، بخش قابل توجهی از این گازها به مشعل ارسال و سوزانده می‌شود. به همین منظور برای جلوگیری از اتلاف سرمایه‌های ملی، شرکت‌های عملیاتی، گازهایی را که جمع‌آوری آنها در برنامه‌های بلندمدت و دوره زمانی سال‌های آتی تعریف شده است از طریق برگزاری مزایده/ فراخوان عمومی به فروش می‌رسانند.
برای نمونه پروژه جمع‌آوری گازهای مشعل در میدان بی‌بی‌حکیمیه یک و 2 از سوی شرکت پالایش گاز بیدبلند خلیج‌فارس در دست اجرا است که طبق برنامه زمان‌بندی، تکمیل آن سه سال طول خواهد کشید، بنابراین فروش این گازها تا زمان تکمیل پروژه بلندمدت، از طریق مزایده به سرمایه‌گذاران واگذار شده است.
همچنین در خصوص میدان‌های رگ سفید یک و 2، با احداث ایستگاه تقویت فشار از سوی شرکت پالایش گاز بیدبلند خلیج‌فارس، امکان جمع‌آوری حدود 80 میلیون فوت‌مکعب از گازهای مرحله اول رگ سفید یک، فراهم شده که این رقم در آینده نزدیک با افزایش ردیف جدید کمپرسور، به 120 میلیون فوت‌مکعب در روز می‌رسد.
از آنجا که این شرکت برنامه‌ای برای جمع‌آوری گازهای مازاد بر 120 میلیون فوت‌مکعب مرحله اول و کل گازهای تولیدی مراحل بالاتر (مراحل 2، 3 و 4) رگ سفید یک، همچنین کل گاز تولیدی رگ سفید 2 ندارد، بنابراین جمع‌آوری این گازها نیز از طریق مزایده به شرکت‌های سرمایه‌گذار واگذار شده است.
تسهیلات جدید برای سرمایه‌گذاران/ مسیر جمع‌آوری گازهای مشعل هموارتر می‌شود
تجربه سال‌های گذشته نشان داده است که بسیاری از پروژه‌های جمع‌آوری گاز به‌دلیل نبود خطوط انتقال یا واحدهای فراورش متوقف می‌شوند. به همین منظور و برای جلوگیری از تکرار این وضع، در قراردادهای جدید تمهیدات مؤثری در نظر گرفته شده است که در ادامه به آن اشاره می‌شود.
در این قراردادها، به‌دلیل نبود تأسیسات فرآیندی با ظرفیت خالی و تجهیزاتی مانند خط‌لوله انتقال، برق، آب و زمین، گاز مشعل با قیمت پایه صفر به روش رقابتی به مزایده گذاشته شده تا سرمایه‌گذار در محاسبات اقتصادی خود تمام این هزینه‌ها را در نظر گیرد.
افزون بر این، برای تسریع در جمع‌آوری گازهای مشعل، در صورت برخورداری از ظرفیت تأسیساتی خالی، امکان تخصیص یوتیلیتی‌های فرآیندی، خطوط‌لوله و تأسیسات مربوطه با پرداخت کارمزدی ناچیز فراهم شده است. برای نمونه برای جمع‌آوری گازهای واگذارشده در واحدهای بهره‌برداری رگ سفید یک و 2 و بی‌بی‌حکیمیه یک و 2، امکان استفاده از تأسیسات ان‌جی‌ال 1300 و خط لوله مربوطه وجود دارد.
همچنین در راستای حمایت از سرمایه‌گذاران، دستورات ویژه‌ای از سوی رئیس جمهوری در زمینه‌های مختلف ازجمله ترخیص کالا از گمرکات کشور به‌صورت خارج از نوبت، ایجاد خط ویژه تخصیص و ثبت منشأ ارز از سوی بانک مرکزی، تسریع در تملک اراضی و رفع معارضان از سوی وزارت کشور، جهاد سازندگی و دادگستری‌ها و تسریع در ثبت سفارش از سوی وزارت صمت صادر شده است. برای تسهیل صدور مجوز محیط‌زیستی در این رابطه نیز یک تفاهم‌نامه با سازمان محیط‌زیست منعقد شده است. شرکت ملی نفت ایران نیز برای پیشبرد امور و جلوگیری از هر گونه وقفه، پیگیری‌ها و مکاتبات لازم با سازمان‌های مربوطه را به‌طور مستمر انجام می‌دهد.
مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهوری در آیین امضای قراردادهای جمع‌آوری روزانه 295 میلیون فوت‌مکعب گاز مشعل تأکید کرد: دولت آماده است هر مشکل و مانعی را که بخش خصوصی در این مسیر دارد، برطرف کند تا این پروژه حتی زودتر از 18 ماه اعلام‌شده به پایان برسد.
کارنامه درخشان وزارت نفت دولت چهاردهم در جمع‌آوری گازهای مشعل
به گزارش شانا، بر اساس اعلام مالک شریعتی، رئیس کارگروه نظارت بر اجرای برنامه هفتم توسعه در بخش انرژی مجلس، در سال نخست اجرای برنامه هفتم توسعه، عملکرد وزارت نفت در زمینه جمع‌آوری گازهای مشعل نسبت به هدف‌گذاری انجام‌شده بیش از 400 درصد رشد داشته است.
وزارت نفت دولت چهاردهم با تأکیدات و پیگیری‌های مداوم رئیس‌جمهوری در تداوم این مسیر مصمم است و به گفته حمید بورد، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران تا پایان سال 1406 بیش از 90 درصد گازهای مشعل کشور با مشارکت بخش خصوصی جمع‌آوری می‌شود.