برنج را از سفره‌های کارگران حذف کردید؛ به کالابرگ افتخار نکنید

پیام خوزستان -

اول دی‌ماه خبر آمد «برنج وارداتی با دلار ۱۰۷ هزار تومانی وارد کشور شد». مجید حسنی‌مقدم مدیرکل دفتر بازرگانی داخلی و تنظیم بازار وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرد: برنج وارداتی پس از خروج از فهرست ارز ترجیحی، با ارز تالار دوم وارد کشور شد و طی روزهای اخیر بیش از ۶۰ هزار تن برنج بدون هیچ مانع اداری ترخیص شد. 
یک هفته قبل از آن، دولت در جلسه هیئت وزیران، ارز ۲۸ هزارو ۵۰۰ تومانی برنج را حذف کرد.
غلامرضا نوری، وزیر جهاد کشاورزی در حاشیه جلسه، حذف ارز ترجیحی را باعث ریشه‌کن کردن رانت خواند! این تصمیم به سرعت اجرایی شد و یک التهاب مجدد به بازار درگیرِ تورم برنج وارد کرد؛ بازاری که پیش از آن فقط در عرض چند ماه، گرانی بیش از ۱۰۰ درصدی را تجربه کرده بود. 
واقعیت مسلم این است که بازار بی‌ضابطه برنج، تاب گرانی بیشتر ندارد؛ دوم دی‌ماه، یاسر رایگانی سخنگوی سازمان تعزیرات گفت: «در ماه‌های اخیر، بازار کالاهای اساسی به‌ویژه برنج با نوسانات قیمتی قابل‌توجهی روبه‌رو شده است؛ موضوعی که به‌طور مستقیم از سوی مردم در بازار لمس می‌شود. بر اساس مشاهدات مصرف‌کنندگان، قیمت برنج که پیش‌تر در بازه ۶۰ تا ۹۰ هزار تومان برای هر کیلوگرم برنج هندی و پاکستانی عرضه می‌شد، اکنون در برخی موارد به ۱۴۰.۱۵۰ و حتی ۱۷۰ هزار تومان رسیده است». 
حالا برنج با دلار ۱۰۷ هزار تومانی به چه قیمتی خواهد رسید؟ فرض کنیم قیمت وارداتی یک کیلو برنج خارجی از نوع هندی یا پاکستانی، فقط ۲ دلار ناقابل باشد؛ با این نرخ دلار، قیمت یک کیلو برنج، این سوی مرزهای کشور، از مرز ۲۰۰ هزار تومان هم فراتر می‌رود؛ کمااینکه مرور قیمت‌ها در روز دوم دی‌ماه و قبل از ورود واقعی برنج با ارز آزاد به بازار، نشان از یک ابرتورم سنگین دارد: قیمت برنج ایرانی نجومی‌ست، قیمت برنج‌های عموماً بی‌کیفیت خارجی نیز نجومی و خارج از تاب‌آوری طبقه کارگر است. 
قیمت‌ها و قیاس آن با دو هفته گذشته
براساس داده‌های سایت‌های متداول فروش مانند ترب، نرخ یک کیلو برنج ایرانی باکیفیت از قبیلِ هاشمی بیش از ۳۰۰ هزار تومان است؛ کمترین قیمت هر کیلو برنج ایرانی بین ۲۰۰ تا ۲۵۰ هزار تومان است و این در حالیست که قیمت هر کیلو برنج خارجی نیز از رقابت با نمونه‌های ایرانی عقب نمانده است! 
دوم دی‌ماه، کیسه ده کیلویی برنج باسماتی خاطره ۱ میلیون و ۸۵۰ هزار تومان، ده کیلو برنج پاکستانی دیانا ۱ میلیون و ۹۴۰ هزار تومان، ده کیلو برنج پاکستانی دانه بلند رویال ۲ میلیون تومان و ده کیلو برنج هندی محسن ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان، برچسب قیمت خورده است. 
بررسی قیمت برنج خارجی در بازه ۱۵ روزه اخیر نشان می‌دهد که شوک حذف ارز ترجیحی در همان روزهای اول و حتی قبل از ورود برنج با دلار ۱۰۷ هزار تومانی، قیمت‌ها را افزایش داده است. 
۱۷ آذر، قیمت ده کیلو برنج خاطره ۱ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان بوده که در عرض ۱۵ روز به ۱ میلیون و ۸۵۰ هزار تومان رسیده و این یعنی ۳۵۰ هزار تومان گرانی. همان زمان قیمت ده کیلو برنج پاکستانی دایانا نیز ۱ میلیون و ۸۹۷ هزار تومان بوده که پانزده روز بعد به ۱ میلیون و ۹۴۰ هزار تومان رسیده است. 
سوال این است زمانی که برنج وارداتی با دلار ۱۰۷ هزار تومانی در بازار توزیع شود، این نرخ‌ها چقدر افزایش می‌یابد؟ بدون تردید به زودی قیمت برنج خارجی که همیشه ارزان‌تر و در دسترس‌تر بود، گوی سبقت را از نمونه‌های ایرانی خواهد ربود! 
مردم توان خرید ندارند/ با کالابرگ برنج می‌خرند
همین امروز هم طبقات کارگر و مزدبگیر توان خرید برنج ندارند؛ بهترین شاهد این ادعا، اظهارات اخیر احمد میدری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی است؛ دوم دی، وزیر کار رو به دوربین صداوسیما در توصیف خرید کالابرگی مردم گفت: «بیشترین کالایی که در طرح کالابرگ الکترونیکی مورد استقبال و خرید مردم قرار گرفته، کالای برنج است که ۴۱ درصد کل اعتبار کالابرگ مردم به این کالا اختصاص یافته است. حبوبات با ۲۱ درصد، گوشت قرمز با ۱۱ درصد و تخم‌مرغ با ۷ درصد در رتبه‌های بعدی قرار دارند». 
این داده‌ها نشان می‌دهد قدرت خرید برنج به پایین‌ترین سطح ممکن رسیده؛ «نادر مرادی» فعال کارگری با بیان این مطلب می‌گوید: ظاهراً مهم‌ترین کاری که دولت کرده و وزیر کار به آن افتخار می‌کند، همین کالابرگ است! با گرانی‌های عجیب و غریب (می‌شود گفت بی‌سابقه در تاریخ) برنج و بسیاری از کالاهای دیگر را از سفره‌ی مردم حذف کرده‌اند و حالا افتخار می‌کنند که ۴۱ درصد کل کالابرگی که به مردم داده‌اند صرف خرید برنج شده! 
او ادامه می‌دهد: باید پرسید آیا این واقعیت‌ها را می‌دانند و بازهم دست به حذف ارز ترجیحی برنج می‌زنند؟ وقتی قیمت هر کیلو برنج خارجی ۳۰۰ هزار تومان یا بیشتر شود، دیگر با کالابرگ هم نمی‌شود دو کیلو برنج خرید! 
به گفته این فعال کارگری، وقتی قیمت هر گرم طلا بیشتر از حداقل دستمزد کارگران است و دستمزد روزانه به زیر یک دلار رسیده، معلوم است که مردم توان خرید خیلی چیزها از جمله برنج را ندارند. او اضافه می‌کند «کارگری که ۱۵ میلیون حقوق می‌گیرد چطور ۲ تا ۳ میلیون تومان پول یک کیسه برنج بدهد؟!» 
یک کارگر پیمانکاری شهرداری تهران که مسئول جمع‌آوری زباله از بخشی از خیابان‌های مرکز شهر است و ماهی حدود ۱۵ میلیون تومان حقوق می‌گیرد؛ می‌گوید: «خانواده چهار نفره ما فقط با کالابرگ برنج می‌خرد؛ وقتی تمام می‌شود، دیگر خرید برنج نداریم؛ از بازار نمی‌توانیم برنج بخریم؛ بی‌کیفیت‌ترین و ارزان‌ترین برنج‌های تایلندی کیسه‌ای یک میلیون تومان یا حتی بیشتر است، ما پول‌مان به برنج نمی‌رسد…». 
او می‌گوید: غذای خانواده‌ی ما به تخم مرغ آب‌پز، تخم مرغ و گوجه یا سیب‌زمینی محدود شده؛ چند سال اخیر گوشت کمتر می‌خریدیم یا اصلاً خرید نداشتیم، حالا برنج هم نمی‌خریم. 
پول زنان سرپرست خانوار، فصلی‌کاران، کارگران و بازنشستگان و حتی گروه‌های مزدی پردرآمدتر مثل معلمان، کارگران متخصص و پرستاران به خرید برنج نمی‌رسد؛ کالابرگ ۳۵۰ هزار تومانی هم تاثیری در این ناتوانی ندارد؛ چراغ امیدی هم در فراسو سوسو نمی‌زند، گرانی‌ها با شتاب بیشتر ادامه خواهد داشت. امروز هر کیسه برنج چیزی حدود ۳ میلیون تومان است و شما حتی اگر ۳۰ میلیون تومان هم درآمد داشته باشی، تناسب برقرار نمی‌شود، از روی ناچاری از خیر برنج می‌گذری، فرقی نمی‌کند باسماتی باشد یا ایرانی…!