پیام خوزستان - ایسنا / مریخ ممکن است به عنوان سیاره سرخ شناخته شود، اما در شرایط کیهانی مناسب، آسمان آن با شفق‌های قطبی به رنگ زمرد می‌درخشد و برای اولین بار، دانشمندان فکر می‌کنند که می‌توانند این منظره را پیش‌بینی کنند.
توانایی پیش‌بینی شفق‌های قطبی مریخ که ناشی از طوفان‌های خورشیدی هستند که تشعشعات مضر را نیز آزاد می‌کنند، می‌تواند ارائه هشدار مهم و زمان لازم برای پناه گرفتن را برای فضانوردان آینده ممکن کند.
بازار ![]()
به نقل از اسپیس، شفق‌های قطبی زمانی رخ می‌دهند که ذرات باردار خورشید به جو یک سیاره برخورد می‌کنند و با اتم‌ها و مولکول‌های آنجا برخورد می‌کنند و منجر به درخشش می‌شوند. در زمین، میدان مغناطیسی ما این ذرات را به سمت قطب‌ها هدایت می‌کند و باعث ایجاد نورهای معروف شمالی و جنوبی می‌شود.
اما مریخ مدت‌ها پیش میدان مغناطیسی سراسری خود را از دست داد، تغییری که به تبدیل آن از یک دنیای مرطوب به سیاره خشکی که امروزه می‌بینیم نیز کمک کرد. بدون هیچ سپری برای هدایت ذرات خورشیدی، تمام آسمان سمت شب می‌تواند با نور سبز پراکنده‌ای بدرخشد که توسط اتم‌های اکسیژن در فاصله کمتر از 60 مایل (حدود 100 کیلومتر) بالاتر از سطح ایجاد می‌شود.
در ماه مارس سال 2024، مریخ‌نورد استقامت ناسا با ثبت اولین شفق قطبی نور مرئی در مریخ، تاریخ‌ساز شد و اولین باری بود که چنین پدیده‌ای از روی سطح یک دنیای دیگر مشاهده می‌شد.
هفته گذشته در نشست کنگره علوم سیاره اروپا - بخش علوم سیاره‌ای (EPSC-DPS) در هلسینکی، فنلاند، الیز کنوتسن، محقق فوق دکترا در دانشگاه اسلو، از دومین شناسایی شفق قطبی خبر داد و ابزارهای جدیدی را که گروهش برای پیش‌بینی زمان ظهور شفق‌های قطبی توسعه داده است، شرح داد.
کنوتسن توضیح داد: این واقعیت که ما دوباره شفق قطبی را ثبت کردیم، نشان می‌دهد که روش ما برای پیش‌بینی شفق‌های قطبی در مریخ و ثبت آنها کار می‌کند.
برخلاف زمین که پیش‌بینی شفق قطبی با استفاده از دهه‌ها داده در آن انجام می‌شود، پیش‌بینی شفق‌های قطبی مریخ هنوز یک علم مبتنی بر آزمون و خطا است. به عنوان بخشی از مطالعه جدید، ناتسن و گروهش دوربین‌های استقامت را طوری برنامه‌ریزی کردند که پس از فوران‌های خورشیدی معروف به فوران‌های تاجی (CME) که به سمت مریخ فوران می‌کنند، آسمان را تماشا کنند. این فوران‌های عظیم میلیاردها تن ذرات باردار را به فضا پرتاب می‌کنند و هرچه فوران‌های تاجی سریع‌تر باشد، احتمال ایجاد شفق قطبی بیشتر است.
اما مشاهدات مریخ‌نورد باید حدود سه روز قبل برنامه‌ریزی شود، زیرا تیم‌های ماموریت روی زمین برای برنامه‌ریزی، اعتبارسنجی و انتقال دستورات به مریخ به زمان نیاز دارند. طبق این بیانیه، این امر محققان را مجبور می‌کند تا در مورد اینکه کدام طوفان‌ها به اندازه کافی نویدبخش هستند تا هدف قرار گیرند، شرط‌بندی‌های آگاهانه‌ای انجام دهند.
بین سال‌های 2023 و 2024، این گروه هشت بار تلاش کرد. اولین تلاش‌ها بی‌نتیجه ماند زیرا فوران‌های تاجی به اندازه کافی قوی نبودند. با این حال، طبق این بیانیه، محققان بعدا با تمرکز بر طوفان‌های سریع‌تر و شدیدتر، موفق به ثبت دو نمونه از شفق‌های سبز درخشان شدند.