پیام خوزستان- دستورالعمل‌های ژنتیکی بیش از 200 الاغ از
سراسر دنیا نشان می‌دهد که این حیوانات بارکش حدود 7 هزار سال پیش در
آفریقای شرقی، اهلی شدند.
لودُویک اُرلاندو (Ludovic Orlando) از
دانشمندان مرکز انسان‌زیست‌شناسی و ژنومیک تولوز در فرانسه می گود: تاریخچه
الاغ‌ها، سال‌ها است که دانشمندان را متحیر کرده است. پژوهش‌ها حاکی از
این است که الاغ‌ها تقریباً 3هزار سال قبل از اسب‌ها اهلی شدند.
دی‌اِن‌اِی، کمک زیادی به کشف تاریخ مشترک
انسان‌ها و حیوانات دارد. در سال 2021 میلادی (1399)، ارلاندو و همکارانش
از دی‌ان‌ای استخوان‌های اسب‌ها برای کشف زمان اهلی‌شدن آن‌ها در
اِستِپ‌های اوراسیا، در جنوب غربی روسیه کنونی، در بیش از 4هزار و 200 سال
پیش استفاده کردند؛ اما تاریخچه زندگی الاغ‌ها مبهم مانده بود.
احتمال داده می‌شد که آسیا یا آفریقا
خاستگاه الاغ‌ها باشند؛ اما شواهد باستان‌شناسی از جمله یک لوح مصری 5هزار
ساله که الاغ، گوسفند و گاو را به تصویر می‌کشد، باعث شد آفریقا به‌عنوان
محتمل‌ترین رقیب در نظر گرفته شود. هرچند مطالعات ژنتیکی به‌منظور تعیین
زمان و مکان اهلی‌شدن الاغ‌ها تا حد زیادی غیرقطعی است؛ شاید دلیل این
موضوع این است که دانشمندان دی‌اِن‌اِی الاغ‌های بسیاری از مناطق دنیا را
ندارند؛ مثلاً تا امروز هیچ ژنومی (ماده ژنتیکی یک جاندار) از الاغ‌هایی که
در جنوب خط استوا در آفریقا زندگی می‌کنند، منتشر نشده است.
ارلاندو و همکارانش به‌منظور به‌دست آوردن
تنوع بیشتری از دی‌ان‌ای الاغ‌ها، 207 ژنوم الاغ‌هایی را که در 31 کشور از
برزیل تا چین، زندگی می‌کردند و همچنین دی‌ان‌ای 31 الاغ را که بین 4 هزار
تا حدود 100 سال پیش می زیستند، جمع‌آوری کردند.
الاغ‌ها قهرمان جابه‌جاکردن کالاها و عبور
از بیابان‌ها هستند. هرچه بیابان‌ها گسترده‌تر شدند، نیاز بیشتری برای
کمک‌گرفتن از این حیوانات برای عبور از بیابان‌ها احساس شد.
برای الاغ‌ها در آفریقا، در خارج از مصر،
سابقه باستان‌شناسی پراکنده‌ای وجود دارد. اورلاندو معتقد است: این نتیجه
جدید احتمالاً به باستان‌شناسان کمک می‌کند تا جست‌وجوی خود را به مناطق
جدید محدود کنند تا درباره اولین الاغ‌ها و افرادی که آن‌ها را اهلی کردند،
دانش بیشتری کسب کنند.
اکنون که تغییر اقلیم خشکسالی را تشدید
می‌کند و گسترش بیابان‌ها در سراسر جهان، حیات انسان‌ها را تهدید می‌کند،
مطلع‌شدن از تنوع ژنتیکی الاغ‌ها اهمیت بیشتری یافته است؛ زیرا این حیوانات
در شرایط محیطی متنوع از انسان‌ها حمایت می‌کنند.
الاغ‌ها هنوز هم برای مردم کشورهایی که
درآمد کم یا متوسط دارند، خدمات زیادی انجام می‌دهند. آگاهی از تاریخچه
مشترک انسان‌ها با الاغ‌ها فقط مربوط به گذشته نیست و در آینده هم مفید
خواهد بود.