پیام
خوزستان -
به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری ایسکانیوز، امروز 26 آبان هجری شمسی برابر با 17 نوامبر تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.
بیشتر بخوانید:
25 آبان؛ در تاریخ چه گذشت؟
رویدادها:
487 - کودتای سیاسی در ایران و ماجرای خزرها با اینکه ارتش ایران به فرماندهی سپهبد «زَرمِهر» هِپتالها را در فرارود (آسیای میانه) شکستی سخت داده بود، بزرگان کشور در یک نشست محرمانه در 17 نوامبر سال 487 میلادی تصمیم گرفتند که بلاش، شاه ساسانی وقت را برکنار و قباد (گواد = گوات) را بر جای او بنشانند و این تصمیم (کودتا)، بدون خونریزی عملی شد.
بزرگان ایران از مسامحه بلاش در قبال خزرهای مهاجر به مناطق شمالی دریای مازندران که ستیزه جویی می کردند خسته شده بودند. قباد پسر پیروز (شاه اسبق، شاه پیش از بلاش) پس از انتخاب شدن به شاهی، برای نشان دادن شایستگی خود و اینکه بزرگان کشور در انتخاب او اشتباه نکرده بودند شخصا با سپاهی گران به جنگ خزرها رفت و این قوم را شکستی سخت داد به گونه ای که بیشتر آنان آواره اروپا شدند و سران ایشان به دین یهود گرویدند. «خزر» در لغت به معنای «آواره» است. اینان که اینک عمدتا در بلغارستان و بالکان زندگی می کنند از اویغورستان به سمت غرب به حرکت درآمده و در کنار رود وُلگا (روسیه) سه شهر برای خود ساخته بودند.
با وجود اخراج خزرها از اطراف دریای مازندران، روس ها از اواخر قرن هجدهم و با هدف بلعیدن قفقاز، و دست اندازی به نقاطی در گیلان و مازندران تلاش کردند که این دریا، بحر خزر خوانده شود. حال آنکه از عهد باستان، جهانیان آن را «کسپیان سی» می گویند، همان نامی که مورخان یونان باستان به دلیل سکونت قوم ایرانی کسپیان (گیلانی ـ قزوینی) بر آن نهاده اند. در قرون وسطی، مورخان ایرانی و عرب آن را دریای قزوین می نوشتند. در دوران سلطنت پهلوی ها تاکید شده بود که دریای مازندران نوشته شود.
1492 - سالگشت وفات «جامی»؛ نگاهی کوتاه به کارهای او و اشاره به چند اندرز وی مؤلفان تاریخ فلسفه، پس از تطبیق تقویم میلادی با تقویم هجری قمری، 16 نوامبر را سالگشت فوت نورالدین عبدالرحمن جامی شاعر و فیلسوف ایرانی ذکر کرده اند که در سال1492 (13 محرم 898 هجری قمری) در شهر هرات از این دنیا رفت. کرونیکلرهای غرب سالروز درگذشت جامی را 19 نوامبر این سال نوشته اند. جامی برجسته ترین فارسی سرای قرن پانزدهم میلادی که 18 آگوست سال 1414 میلادی (817 هجری قمری) در «جام» واقع در خراسان به دنیا آمده بود، در هرات و سمرقند تحصیل کرد. وی در عین حال از آخرین صوفیان بزرگ بشمار می آید. جامی از مریدان خواجه سعدالدین کاشغری رئیس نقشبندی ها (گروهی از درویش ها) بود.
این دو اصل مهم از جامی است: فرد صاحب مقامی را بزرگوار می توان خطاب کرد که فروتن باشد و با حوصله و شکیبایی تمام به سخن دیگران، از جمله انتقاد و گلایه گوش دهد و نامه ها و مراسله ها را با دقت بخواند و به گوش گیرد و ترتیب اثر دهد. تا شخص خودش را نسازد و اصلاح نکند، جامعه را اصلاح نتواند کرد. این اندرز نیز از جامی است: تا عاشقِ هدف خود نباشید، به سوی آن گام برندارید.
جامی 44، به قولی 87 و به قولی دیگر 99 کتاب و رساله نوشت. وی از تحسین کنندگان حافظ و سعدی بود و کتاب بهارستان را به سبک سعدی نوشت. مجموعه اشعار او که بالغ بر 25 هزار بیت است «هفت اورنگ» عنوان دارد. جامی قصه های یوسف و زلیخا ـ لیلی و مجنون را به شعر در آورد، همچنین خرَدنامه اسکندر را. «دیوان های سه گانه» عنوان کتاب دیگر جامی است. وی بیوگرافی صوفیان ارشد را در کتابی تحت عنوان «نفحات» جمع آوری کرد. کتاب لوایح او نیز درباره صوفیسم است.
1796 - ناپلئون ارتش اتریش را در یک نبرد سه روزه در ایتالیا شکست داد. این نبرد در جریان اتحادیه یکم قدرت های اروپایی برضد انقلاب فرانسه روی داد و در آن زمان، ناپلئون معروف به ژنرال انقلاب بود و سمت غیر نظامی نداشت. نبرد در ناحیه آرکولا Arcola واقع در 25 کیلومتری جنوب ورونا Verona انجام شد و به این لحاظ در تاریخ معروف به نبرد آرکولا Battle of Arcola شده است. شکست اتریش در این نبرد روحیه اتریشی هارا تضعیف کرد.
1869 - گشایش کانال سوئز در مصر و اتصال دریای سرخ و مدیترانه طرح اتصال دریای سرخ و دریای مدیترانه، به روزگار باستان باز میگردد و گفته میشد که این طرح، اولین بار در زمان حکومت هخامنشیان عملی گردید. اما این کانال پس از چندی در زیرشنهای بیابان پرشد و آثارش از میان رفت. بیش از 23 قرن بعد، اوجگیری رقابتهای انگلستان و فرانسه در قرن نوزدهم و تلاش هر کدام از آنها در برتریجویی نظامی - تجاری باعث شد تا بار دیگر این طرح عنوان شود و این بار فرانسه به عنوان یک قدرت صنعتی - نظامی و در حقیقت به عنوان یک دولت استعماری درصدد برآمد تا ساخت این کانال را عملی سازد. ازاین رو، طرح حفر کانال در سال 1854م توسط یک مهندس فرانسوی به نام فردیناند دول تهیه شد و کار حفر آن از 25 آوریل 1859م آغاز گردید. در این میان، از آن جا که بین فرانسه و انگلیس، رقابت آشکاری در میان بود، انگلستان از ارائه هر نوع کمک به فرانسه مضایقه نمود، چرا که حفر کانال به قدرت فرانسه میافزود.
بنابراین فرانسویان بدون کمک از هیچ کشوری به تنهایی اقدام به این کار نمودند و ظرف مدت ده سال، با هزینهای بالغ بر چهارصد میلیون فرانک، این پروژه را به اتمام رساندند. طول این کانال حدود یکصد و هفتاد کیلومتر، عرض آن 60 متر و عمیقترین نقطه آن، 22 متر عمق داشت که بعدها وسعت بیشتری یافت به طوری که عرض آن به 200 متر رسید. کانال سوئز در 17 نوامبر 1869م طی تشریفاتی گسترده با حضور امپراتور فرانسه و عبور کشتی حامل وی، افتتاح شد. علت حفر کانال سوئز توسط فرانسه این بود که در آن زمان، سرزمین مصر تحت استعمار فرانسه قرار داشت و با حفر این کانال، راه ارتباط دریایی اروپا به طرف ساحل شرقی قاره افریقا و شبه قاره هند و شرق آسیا بسیار کوتاه گردید. این کانال منافع اقتصادی ویژهای برای مصر فراهم آورد و تجارت منطقه را تحت تأثیر قرار داد چرا که مسیر عبور کالا از آسیا و اقیانوسیه به اروپا را بسیار کاهش میداد. همچنین کانال سوئز مرز بین دو قاره آسیا و افریقا به شمار میرود.
1970 - اختراع ماوس برای رایانه توسط دکتر داگلاس انگلبارت. 1973 - بپاخیزی نوامبر 1973 دانشجویان و کارگران آتن 17 نوامبر سال 1973 دانشجویان و کارگران یونانی برضدحکومت سرهنگها بپاخاستند و 37 تن از آنان در این قیام جان باختند که انعکاسی بزرگ در سراسر جهان داشت. برخی، و عمدتا مشاوران سیاسی دولتهای معین از فرصتی که تاثیر اخبار این بپاخیزی در افکار عمومی ایجاد کرده بود بهره گرفتند و به این رویداد « سر آغاز موج تازه دمکراتیزاسیون در جهان » عنوان دادند و خواستند که ادامه یابد که به تدریج به صورت حربه ای سیاسی در دست آن چند دولت برای تهدید دولتهای معارض قرار گرفت . گرچه دوران کودتا در آمریکای لاتین و افریقا عملا پایان یافت ، ولی تمرین دمکراسی در این کشورها بر پایه فرضیه های اندیشمندان قرون 17 تا 19 غرب که برگرفته از فرهنگ اروپایی بود نتیجه مطلوب به بار نیاورد و به جای شایستگان؛ آزمندان را روی کار آورد و آنان را معتاد به « مقام » کرد. انتخابات اخیر چند کشور پیشرفته نشان داد که در این کشورها هم آن فرضیه ها با همه تبلیغی که در قرن گذشته برایشان شده است کاربرد ندارند و ثمربخش واقع نمی شوند و نمی توان امید داشت که بر پایه آنها بشود شایستگان یک جامعه را که نیتی جز خدمت بی دریغ به جامعه خود ندارند برای مدیریت یافت و برای انتخاب شدن معرفی و توصیه کرد. گسترش وسائل تبلیغ و سوء استفاده از این ابزار برای قبولاندن افراد به تدریج مزید بر علت شده و همان فرضیه های کتابی را هم وارد راهی پر از دست انداز ساخته است. نتیجه این شده است که اعضای آگاهتر جامعه نسبت به مشارکت در امری که می دانند ثمره مطلوب ندارد بی اعتنا شده اند و این بی اعتنایی به فرضیه های دمکراسی، اندیشمندان را به چاره جویی واداشته تا طرحی نو برای دمکراسی که واژه ای گیرا ، دلچسب و نوید بخش است تهیه کنند که مطلوب و دارای کاربرد باشد. این اندیشمندان مشکلات داخلی جوامع بشری ، جز در چند کشور کوچک ، و مسائل بین المللی را نتیجه نقائص دمکراسی کهن می دانند.
حکومت سرهنگها در یونان در پی کودتای 24 آوریل 1967 بر ضد دولت انتخابی کارامانلیس روی کار آمده بود و ریاست این دولت با سرهنک «جورج پاپادوپولوس» بود که با استبداد تمام حکومت می کرد. چون شاه یونان از حکومت سرهنگها حمایت نکرده بود، پس از مدتی سرهنگها نظام حکومتی یونان را جمهوری اعلام کرده بودند.
در پی بپاخیزی دانشجویان و برخی کارگران آتن و سرکوب خونین آنان، یک دسته نظامی دیگر به رهبری ژنرال «جیزیکیس» با استفاده از نفرت افکار عمومی جهان از حکومت سرهنگهای یونانی بر ضد آنان دست به کودتا زد و به این حکومت پایان داد و پاپادوپولوس را بازداشت کرد.
این حکومت هم نتوانست بیش از چند ماه دوام آورد که 23 ژوئیه 1974 کارامانلیس به یونان بازگشت. برکناری حکومت نظامیان سبب باز گشت سلطنت به یونان نشد و در مورد بازگشت پادشاه قرار شد رفراندم شود که در این همه پرسی « سلطنت » رای نیاورد و جمهوری ادامه یافت. سلطنت یونان ساخته و پرداخته قدرتهای اروپایی در نیمه اول قرن 19 پس از طرد عثمانی ها از یونان بود. کارامانلیس پس از بازگشت به یونان، سرزمینی که اندیشه دمکراسی در آن زاده شده است ، سرهنگهای کودتاگر را به دادگاه سپرد که در جریان محاکمه معلوم شد که پاپادوپولس 14 سال حقوق بگیر سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا ــ سیا ــ بود و در دوران جنگ جهانی دوم هم به ارتش آلمان که یونان را اشغال کرده بود خدمت می کرد. وی در دادگاه به اعدام محکوم شد که بعدا به او یک درجه تخفیف داده شد و در سال 1999 در 80 سالگی در گذشت.
1359 - آزادی سوسنگرد پس از یک سال محاصره سوسنگرد در چنین روزی در سال 1359 ه ش ازاشغال نیروهای رژیم بعثی به دست پرتوان رزمندگان اسلام آزاد شد . این پیروزی بزرگ نتیجه قطعی همکاری و هماهنگی نزدیک بین نیروهای ارتشی و مردمی بود. سوسنگرد، نامی آشنا و حماسه ساز و حادثهای شورانگیز از حماسههای بلند دفاع مقدس ماست. سوسنگرد مرکز دشتآزادگان در غرب اهواز و در 65 کیلومتری آن واقع شده است. رود کرخه از شمال شهر و شعبهای از آن به نام نیسان از درون شهر از شمال به جنوب میگذرد. مردم سوسنگرد عموماً از شیعیان عرب زبان
خوزستان ودارای سابقهای درخشان در دفاع از کشور ایران بویژه در جنگ اول جهانی در مقابله با سربازان و نیروهای انگلیس و تحت زعامت علمای بزرگ وقت دارند.
26 آبان - 17 نوامبر؛ در تاریخ چه گذشت؟
در نخستین روزهای حمله عراق به ایران اسلامی ، نیروهای عراقی از مرز چزابه وارد خاک جمهوری اسلامی ایران شدند و پس از اشغال بستان به سوی سوسنگرد روی آوردند. این افراد مقاومتهای پراکنده مدافعین محلی ورزمندگان را درهم شکستند و با عبور از سوسنگرد بطرف
حمیدیه روانه شدند . اما در
حمیدیه تانکهای عراقی در گل ولای منطقه زمینگیر شدند . نیروهای عراقی مجدداً در اواخر آبانماه سال1359، به سوسنگرد از غرب و جنوب حمله و بالاخره شهر را محاصره کردند. پس از آن بود که مردم سوسنگرد به محاصره دشمن افتادند و این محاصره سه روز بطول انجامید . در روز سوم تعدادی از تانکهای عراقی وارد سوسنگرد شدند و رزمندگان بشدت مقابل آنها با سلاحهای سبک و امکاناتی اندک و ناکافی مقاومت میکردند . رزمندگان اسلام درحالی که نه مهماتی برای آنها مانده بود و نه حتی غذا داشتند و تعداد آنها از چند صد نفرهم تجاوز نمیکرد، ارتباط تلفنی آنها در روز سوم هم قطع شد. این مبارزه همچنان ادامه داشت تا اینکه حمله نیروهای خودی بسوی سوسنگرد آغاز گشت و سرانجام پس از مجاهدت های فراوان در چنین روزی سوسنگرد آزاد شد .
1989 - ژرژ بسه Besse مدیر کارخانه اتومبیلسازی «رنو» فرانسه بیرون از خانه اش ترور شد.
کد خبر: 1118699 برچسب‌ها اخبار روز