پیام خوزستان

آخرين مطالب

گرگیعان؛ آیینی دیرپا و جاودان مقالات

گرگیعان؛ آیینی دیرپا و جاودان
  بزرگنمايي:

پیام خوزستان - ایسنا/خوزستان هر سال در نیمه ماه رمضان و همزمان با زادروز امام حسن مجتبی (ع) مراسم قدیمی و کهن «گرگیعان» در میان عرب‌های استان خوزستان برگزار می‌شود.
«گرگیعان» یا «قرقیعان» نام آیین سنتی رایج بین عرب‌های استان خوزستان، هرمزگان و کشورهای عربی مانند عراق است که در نیمه ماه رمضان اجرا می‌شود. در این آیین، کودکان با پوشیدن لباس‌های نو و محلی یعنی دشداشه برای پسران و عبا برای دختران به خانه‌های مختلف می‌روند و عیدی و شیرینی می‌گیرند.
رسم گرگیعان در میان فرهنگ‌های دیگر از جمله در میان مردم دزفول در خوزستان نیز مرسوم است و آن را با عنوان «ثوابه یا جوابه» اجرا می‌کنند.
عرب‌های خوزستان بنا بر رسمی قدیمی در ماه مبارک رمضان کودکان خود را برای نیمه‌ ماه آماده می‌کنند. در شب پانزدهم ماه رمضان به مناسبت میلاد امام حسن مجتبی (ع) پس از نماز مغرب و عشا جشنی برپا می‌شود. کودکان لباس‌های محلی می‌پوشند، سنگ‌های کوچکی به دست می‌گیرند و در حالی که به سمت خانه‌ همسایه‌ها راه می‌افتند، سنگ‌ها را به هم کوبیده و با ضرباهنگی که به وجود می‌آید اشعاری را همنوایی می‌کنند. به در خانه‌ها می‌کوبند و منتظر گرفتن شیرینی و هدیه از صاحب خانه می‌شوند. این آیین سنتی «گرگیعان» نام دارد.
در شب پانزدهم رمضان کودکان و نوجوانان معمولاً در گروه سنی 3 تا 15 سال پس از افطار، لباس‌های محلی خود را می‌پوشند، پسران دشداشه و دختران لباس عربی بر تن می‌کنند و با آویختن کیسه‌هایی پارچه‌ای بر گردن و ضربه زدن به سنگ‌هایی که در دست دارند، برای جمع کردن عیدی و شیرینی ماه رمضان به سوی کوچه روانه می‌شوند و با به صدا درآوردن در خانه‌ها، اشعار «ماجینه یا ماجینه حل الکیس و انطینا» (آمدیم و آمدیم. در کیسه را باز کن و به ما عیدی و شیرینی بده) را می‌خوانند.

پیام خوزستان

اگر اهالی خانه در پشت ‌بام باشند کودکان خطاب به آن‌ها می‌گویند: «یا اَهلِ سِطوح تَنطونِه لَو نَروح» (ای کسانی که بالای پشت‌ بام ایستاده‌اید، به ما عیدی می‌دهید یا برویم؟) معمولا کودکان به دو گروه تقسیم می‌شوند؛ گروهی می‌خوانند: «گَرگیعان و گَرگیعان» و گروه دوم پاسخ می‌دهند: «الله یَعطیکُم رَضعان» (خدا به شما بچه دهد) یا این‌که «الله اَیخلی اَولیدکُم» (خدا پسر کوچک‌تان را نگه دارد) سپس صاحب‌خانه‌ها خوراکی‌هایی را به کودکان می‌دهند.
این آیین هر سال در محلات به‌صورت خودجوش توسط کودکان برگزار می‌شود. این مراسم 14 رمضان سال 1392 برای نخستین بار در موزه هنرهای معاصر اهواز و تحت نظر اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان هم‌زمان با نمایشگاه قرآن برگزار شد. کودکان و نوجوانان دختر و پسر با پوشش سنتی در حالی که کیسه‌های سنتی بر گردن داشتند با برهم زدن ریگ‌هایی در دست وارد سالن موزه هنرهای معاصر اهواز شدند و با اشعار عربی به مناسبت ولادت به‌صورت نمادین برگزار کردند. فعالان فرهنگی در این مراسم غرفه‌ای برای پذیرایی از کودکان در نظر گرفته بودند که به کودکان شیرینی و هدایای مختلف اهدا کردند. در این اجرای نمادین که توسط تعدادی از فعالان فرهنگی ـ مذهبی اهواز اجرا شد، علاقه‌مندان به میراث فرهنگی شرکت کردند و بسیاری از رسانه‌های خبری این مراسم را به‌صورت مکتوب و تصویری پوشش دادند.
نام اصلی این آیین «قرقیعان» است، ولی با توجه به این‌که عرب‌های خوزستان حرف «قاف» را در بیشتر کلمات «گاف» تلفظ می‌کنند به آن «گرگیعان» می‌گویند. آیین گرگیعان با نام‌های مختلف در کشورهای عربی وجود دارد مردم بغداد آن را «ماجینه» و اهالی جنوب بغداد به آن «کرکیعان» می‌گویند. در بحرین «قرقاعون»، قطر «قرنقعوه»، کویت و شرق عربستان «قریقعان»، عمان «قرنقشوه» و در امارات متحده عربی و شهرستان میناب و جزیره قشم به نام «حق‌اللیله» شناخته شده‌ است. این مراسم در بندر دیلم و شهرستان پارسیان نیز با نام «گره‌گشو» و در بندر دیر و بندر کنگان نیز با نام «گرگشو» برگزار می‌شود.

پیام خوزستان

درباره ریشه و معنی کلمه «قرقیعان» نظرهایی وجود دارد؛ برخی معتقدند این کلمه از «قرع الباب» به معنای در ‌زدن گرفته شده ‌است. به‌خاطر این‌که کودکان در خانه‌ها را برای دریافت شیرینی و عیدی می‌کوبند. نظر دیگری که در باب معنی «گرگیعان» آمده‌ این است که می‌گویند از کلمه «قرّهالعین» گرفته شده که به معنای شادی و سرور انسان است و از آنجا که مراسم گرگیعان مصادف می‌شود با تولد حضرت امام حسن مجتبی (ع) و خوشحالی پدربزرگ او، محمد بن عبدالله برای تولد اولین نوه‌اش، می‌گویند که مردم برای عرض تبریک به حضرت علی بن ابی‌طالب (ع) و همسرش حضرت فاطمه زهرا (س) «قره عین! قره عین!» گویان به در منزل‌شان می‌رفتند و کم‌کم به‌صورت مناسبتی هر سال در میان مسلمانان رواج گرفت.
در شهریور 1395 اداره ‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خوزستان مراسم آیینی «گرگیعان» را در فهرست آثار ناملموس کشور به ثبت رساند.
انتهای پیام

لینک کوتاه:
https://www.payamekhuzestan.ir/Fa/News/845880/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

سفارت چین: به ایران موشک‌ ندادیم

روایت ضرغامی از واکنش رهبر انقلاب به ساخت یک ویدئوی حماسی در دهه‌ 80

روایت بغض‌آلود المیرا شریفی مقدم از خداحافظی با فرزندانش در زمان جنگ 12 روزه

مهسا طهماسبی رقیب رامبد جوان شد؟

حسن‌زاده: من می‌توانم ساپینتو را روی نیمکت کنترل کنم

خیابانی: طرفدار PSG هستم، من را به امریکا ببرید!

جغرافیای فوتبالی لندن با جواد خیابانی

حرکت غیرمنتظره انریکه در آستانه دیدار با رئال مادرید!

داور دیدار پاری‌سن‌ژرمن - رئال مادرید؛ مارسینیاک

درستکار: حسن یزدانی در وزن 97 کیلوگرم به کشتی بازمی‌گردد

دلار جهانی روی خوش ندید

واکنش معاون عراقچی به مواضع اروپا نسبت به تجاوز آمریکا و رژیم صهیونیستی به ایران

تصاویر کمتر دیده شده از لحظه حمله رژیم صهیونیستی به صداوسیما

هشدار سلیمی‌نمین به تریبون‌داران

من این زندگی و میخواستم؟

استوری جدید و معنادار رضا گلزار در اینستاگرام

پیشگیری از عفونت پا در تابستان با جوراب‌های ضدبو نانویی

کدام ورزشگاه‌ها برای میزبانی در لیگ برتر مشکل دارند؟

لغو سوال‌برانگیز انتخابات فدراسیون بدنسازی

چالش خطرناک پیش روی تیم ملی والیبال

واکنش ساپینتو به حضور در استقلال

رایزنی وزیر خارجه با بن‌سلمان؛ عراقچی از موضع ریاض علیه تهاجم رژیم صهیونیستی تشکر کرد

روایت وزیر دفاع عربستان از دیدارش با وزیر خارجه ایران

ادعای آمریکا: ترامپ خواهان بازگشت ایران به جمع کشورهای عادی جهان است

تغییر زمان برگزاری سومین همایش زنجیره ارزش صنعت پتروشیمی

خطر در کمین یک میلیون شغل مرتبط با خودرو

اقدام اضطراری برای کنترل شوری آب در جنوب خوزستان

آغاز رهاسازی 36 میلیون مترمکعب آب از سد مارون برای نخیلات شادگان

استاندار تاکید کرد؛ کاهش حتی یک مترمکعب از حق‌آبه خوزستان ممنوع است

🎬نشست کمیته تخصیص اعتبارات عمرانی و جلسه "توسعه محله محور"

مارسکا: چه فصل درخشانی، چه تیمی دارم!‏

روشن دو استقلالی را به بهشت فرستاد!

صعود دو مدعی دیگر یورو 2025 به یک‌چهارم نهایی

ستاره چلسی: پول می‌گیرم که گل بزنم!‏

اولین تمرین گل‌گهر بدون چند ستاره اصلی

مدیرعامل شمس‌آذر: پنجاه درصد تیم جدا شده‌اند

طوفان رئال مادرید را زمین‌گیر کرد!

چلسی 2-0 فلومیننزه؛ آبی‌های لندن در فینال جام جهانی

انتخابی جام ملت‌ها؛ ورود دختران فوتبال ایران به اردن

مدافع تراکتور راهی چادرملو شد

خلاصه بازی فلومیننزه 0 - چلسی 2

بعد از موسیالا نوبت به مصدومیت کایسدو رسید

رد جنجالی پنالتی برزیلی‌ها؛ چلسی عاشق لتسیه شد

گل دوم چلسی، بریس ژائو پدرو برابر تیم سابقش

سانحه رانندگی شدید برای مربی سرشناس

ضربه خطرناک مالو گوستو به دروازه فلومیننزه

امباپه فیکس شد؛ همه چیز آماده برای انتقام

اولین صحبت آقاسی با استقلالی‌ها

تصاویر جنجالی‌ترین لحظه زندگی ستاره پرسپولیس!

شوت کوکوریا با فاصله کم از دروازه به بیرون رفت