پیام خوزستان

آخرين مطالب

«سازه های آبی شوشتر» شاهکار نبوغ و خلاقیت ایرانی مقالات

«سازه های آبی شوشتر» شاهکار نبوغ و خلاقیت ایرانی
  بزرگنمايي:

پیام خوزستان - خبرگزاری مهر؛ گروه استان‌ها: با فرارسیدن ایام نوروز و آغاز مسافرت‌های نوروزی، گردشگران بیشماری اعم از ایرانی و خارجی به استان خوزستان سفر می‌کنند چرا که این استان با تمدن 9 هزار ساله خود و داشتن آثار تاریخی و جاذبه‌های گردشگری، زبانزد عام و خاص شده است.
زیگورات چغازنبیل، مسجد رنگونی های آبادان، آرامگاه دانیال نبی، تشکوه رامهرمز، شهر تاریخی شوش، دشت سوسن ایذه، پل 1700 ساله ساسانی دزفول، تالاب بین‌المللی شادگان و… فقط بخشی از جاذبه‌های مهم گردشگری خوزستان به شمار می‌روند که همه ساله پذیرای مسافران و گردشگران هستند.
شهرستان شوشتر یکی از مقصدهای گردشگران و مسافران است چرا که وجود سازه‌های آبی در شوشتر و داشتن سیستم آبیاری قدمتی به درازای تاریخ ایران سبب شده که مردم بسیاری از این آثار دیدن کنند؛ سازه‌های آبی شوشتر از بزرگ‌ترین مجموعه‌های صنعتی شناخته شده در عصر پیش از انقلاب صنعتی در جهان است و از سوی سازمان یونسکو «سازه های آبی شوشتر، شاهکار نبوغ و خلاقیت» نامیده شده است.
سازه‌های آبی شوشتر در دوران ساسانیان، برای بهره‌گیری از نیروی آب به‌عنوان محرک آسیاب‌های صنعتی ساخته شده است. در این مجموعه بزرگ، ساختمان آسیاب‌ها، آبشارها، کانال‌ها و تونل‌های عظیم هدایت آب و سیکا که محلی برای استراحت و تفریح است قابل توجه و جالب هستند.


در سفرنامه مادام ژان دیولافوآ باستان‌شناس نامدار فرانسوی از این محوطه به عنوان بزرگ‌ترین مجموعه صنعتی پیش از انقلاب صنعتی یاد شده است.
با این‌که تاریخچه ساخت سازه آبی شوشتر به دوران هخامنشی می‌رسد اما اغلب برنامه‌های نوسازی و ‏توسعه این بنا در قرن سوم میلادی و در عهد ساسانیان اجرا شده است. کارگرانی که این مجموعه سترگ را ‏بنا کرده‌اند، سربازهای رومی بوده‌اند که پس از شکست والرین، امپراتور روم از شاپور یکم، شاهنشاه ‏ساسانی به اسارت درآمدند. طبق نقل تاریخ، فرمانروای ساسانی دستور داد با نیروی کار سربازان اسیر ‏رومی، سازه آبیاری عظیمی با یک آبراهه و دو بند بنا شود تا با استفاده از آن، جریان آب این دیار ‏کنترل شود.
بازدید جهانگردان از سازه آبی شوشتر
جالب است بدانید این سازه در جهان بسیار شناخته شده تر از ایران است! ده‌ها کتاب و مقاله در خصوص این مجموعه نگاشته شده و هزاران جهانگرد سالانه از این مجموعه بازدید می‌کنند. خیلی از گروه‌های جهانگردی اروپا تنها برای بازدید از این سازه به ایران سفر می‌کنند.
در این مجموعه بزرگ، ساختمان آسیاب‌ها، آبشارها، کانال‌ها و تونل‌های عظیم هدایت آب و سیکا که محلی جهت استراحت و تفریح است قابل توجه و جالب هستند. در قسمت انتهایی ضلع غربی این مجموعه، سیکا قرار دارد که دسترسی به فضای درون آن از طریق چند پله دستکند میسر است. درون این فضا یک حوض 8 ضلعی با کانال‌های کوچک به چشم می‌خورد. آب این حوض از طریق یک جوی که از دیواره سیکا خارج می‌شود تأمین و از طریق دو کانال کوچک به درون رودخانه هدایت می‌شود.


این مجموعه جزئی از کانال‌های آبرسانی به آسیاب‌ها بوده که بعدها در دوره قاجار و در زمان حکومت محتشم (از حکام محلی) سدی در این مکان زده شده و در این مکان آب از یک قسمت داخل و وارد یک 8 ضلعی گود شده و سپس از این هشت ضلعی وارد دو کانال و از آنجا وارد رودخانه می‌شود.
اساس کار مجموعه به این صورت است که سد گرگر مسیر رودخانه را مسدود کرده و سطح آب را برای آبگیری سه تونل حفر شده در تخته سنگ بالا می‌آورد. تونل‌های سه‌گانه، آب را به مجموعه هدایت می‌کنند و به کانال‌های متعددی تقسیم می‌شوند که پس از گرداندن چرخ آسیاب‌ها، آب به صورت آبشارهایی به محوطه‌ای حوضچه مانند سرازیر می‌شود.
یکی از ویژگی‌های بسیار بارز مجموعه آسیاب‌ها و آبشارها مجاورت آن با بافت تاریخی شهر شوشتر است. این محوطه علاوه بر استفاده‌های صنعتی، در ایام کم آبی نیز، آب مورد نیاز ساکنان را تأمین می‌کرد.
جاذبه‌های چشم‌نواز تونل‌های سه‌گانه در سازه آبی شوشتر
یک ویژگی بسیار زیبا و منحصر به فرد بصری نیز که در این مجموعه وجود دارد و جلوه‌ای خاص به آن می‌بخشد این است که آب حاصل از پساب آسیاب‌ها به صورت آبشارهای مصنوعی زیبا به محوطه‌ای حوضچه مانند می‌ریزد که منظره‌ای چشم‌نواز و دل‌انگیز را در مقابل دیدگان هر بیننده به وجود می‌آورد. همچنین در محوطه پشت بند که محل آبگیری سه تونل معروف «سه کوره»، «دهانه شهر» و «بلیتی» است نیز چشم‌انداز زیبایی به چشم می‌خورد.


تونل‌های سه‌گانه در پشت «پل بند گرگر»، وظیفه انتقال حجم معینی از آب را برای به حرکت درآوردن پره‌های آسیاب برعهده داشته‌اند.
مجموعه آسیاب‌ها و آبشارهای شوشتر با توجه به زمان ساخت از شاهکارهای فنی و مهندسی در جهان است. این شاهکار مهندسی هم در ایران و هم در جهان بی‌نظیر است. با توجه به اهمیت شهر شوشتر در برهه‌هایی از تاریخ و توجه ویژه به احداث تأسیسات آبی در این منطقه که از فنون مهندسی پیچیده‌ای سود می‌جوید، ما را در نتیجه نهایی مصمم می‌کند که احداث آسیاب‌ها را متعلق به دوران کهن و حتی هم عصر با ساسانیان بدانیم. مجموعه آسیاب‌ها و آبشارهای شوشتر در سال 1377 توسط سازمان میراث فرهنگی با شماره 2181 در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.
همچنین مجموعه آسیاب‌ها و آبشارهای شوشتر به عنوان دهمین اثر ایران به کمیته میراث جهانی یونسکو معرفی شد و در نشست سالانه اعضای این کمیته در سال 2009 با احراز معیارهای 1، 2 و 5 با عنوان نظام آبی تاریخی شوشتر در فهرست میراث جهانی یونسکو با شماره 1315 به ثبت جهانی رسید.
کد خبر 6055826

لینک کوتاه:
https://www.payamekhuzestan.ir/Fa/News/845155/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

ادای احترام به شهدای حملات رژیم صهیونیستی در گلزار شهدای آستانه اشرفیه

بازدید مدیرکل ورزشی و اردویی بنیاد شهید و امور ایثارگران از مجموعه اردوگاهی صابرین در چابکسر

رهاسازی آب از سد سیمره برای تأمین حقابه پایین‌دست کرخه

مهار حریق در منطقه هارکیزه شهرستان لالی

رهاسازی آب سد سیمره برای تأمین حقابه پایین‌دست کرخه و مهار آتش‌سوزی هورالعظیم

دورکاری ادارات در برخی شهرستان‌های خوزستان

مجوز محیط‌زیستی فاز دوم پتروشیمی ماهشهر پس از ماه‌ها پیگیری صادر شد

حل بحران هورالعظیم نیازمند همکاری منطقه‌ای است

گزیده‌های نفتی هفته

افتتاح تصفیه‌خانه پساب فولاد شادگان گامی مهم در حفظ محیط زیست است

سرمایه‌گذاری شرکت‌های خوزستانی در خارج از استان خلاف عدالت است

کارشناسان دادگستری نقش کلیدی در کاهش آسیب‌های اجتماعی دارند

تصفیه‌خانه پساب صنعتی فولاد شادگان به بهره‌برداری رسید

14 شهر خوزستان در وضعیت قرمز و نارنجی آلودگی هوا

چشم‌ انتظاری برای یاسمین در سی‌ امین یادواره شهدای دودانگه ساری

دشمن تلاش می کند دستاوردهای ایران در جنگ تحمیلی 12 روزه را کوچک جلوه دهند

لزوم ساماندهی فرآیند توقیف و ترخیص وسایل نقلیه توقیفی و رسوبی در خوزستان

اجرای طرح‌های آبخیزداری در یک میلیون هکتار از اراضی کوهستانی و تپه ماهوری+فیلم

25 هزار هکتار از تالاب هورالعظیم در حصار دود و آتش

شناسایی پیکر شهید موسی اکبری پس از 41 سال

افزایش 30 درصدی ظرفیت قطار‌های اربعین حسینی

شناسایی بیش از 26 هزار بیمار دارای پرفشاری خون در دزفول

اجرای جشنواره فرهنگی زیست محیطی 100 روز با رود دز

مردانی که نفت ایران را می‌سازند

کار زیر آفتاب 50 درجه؛ مردانی که ایران را از دل زمین زنده نگه می‌دارند

رقابت 47 هزار و 251 داوطلب در آزمون سراسری 1404+فیلم

راه اندازی بازارچه‌های صنایع‌دستی در مبادی مرزی کشور

وکیل و کارشناس، دو بال قاضی در اجرای عدالت هستند

آغاز عملیات اجرایی مرحله دوم طرح آبرسانی مناطق جاده دزفول به شوشتر

رفع افت ولتاژ برق در اندیمشک با نصب و راه اندازی 9 ترانس

پیش بینی کاهش دما و وقوع گرد و خاک محلی در خوزستان

تداوم روند افزایشی قیمت نفت

دستگیری عامل بمب گذاری در شادگان

امضای تفاهم‌نامه جاده میانبر مسجدسلیمان با اعتبار 5 همت

کارگران شرکت تخته فشرده پاک چوب خوزستان مجدد مشغول به کار شدند

افتتاح تصفیه‌خانه پساب صنعتی و بهداشتی شرکت صنعت فولاد شادگان

راز تسلط چین بر بازار مواد معدنی حیاتی چیست؟

تداوم ناپایداری‌های جوی و دریایی در استان

پیام استاندار خوزستان در گرامیداشت هفته بهزیستی

پیام استاندار خوزستان به مناسبت آغاز سال نو صابئین مندایی

🎬تلاش‌ها و پیگیری‌های مستمر استاندار خوزستان جهت کاهش خاموشی‌ها در استان

ثبت دمای 50 درجه سانتی گراد و بالاتر در ١٠ نقطه خوزستان

پیکر پاک پدر شهید خادمی با حضور مدیر کل بنیاد مازندران در کیاسر ساری تشییع شد

تداوم آبرسانی اروندان به 3 شهرستان در جنوب کشور

تداوم آبرسانی اروندان به سه شهرستان در جنوب کشور

نشست رئیس اپراتور تلفن همراه کیش و مدیر مخابرات استان هرمزگان

ادعای توزیع بنزین بی‌کیفیت در قزوین رد شد

علت انتشار دود از پتروشیمی تبریز چه بود؟

تکذیب شایعه اختلاط بنزین با آب در یکی از جایگاه‌های سوخت

بیش از 220 درخواست در میز خدمت بنیاد شهید و امور ایثارگران اردبیل بررسی شد