بزرگنمايي:

پیام خوزستان - مجمع کشورهای صادرکننده گاز (جی‌ئی‌سی‌اف) انتظار دارد 74 درصد از تولید گاز طبیعی جهان تا سال 2050 از محل پروژه‌های تازه‌ای تأمین شود که در آینده آغاز خواهند شد بنابراین تقویت سرمایه‌گذاری در صنعت گاز به‌ویژه در بخش بالادستی و توسعه زنجیره تأمین اهمیتی بسیار دارد.

به گزارش خبرنگار شانا، رونمایی از هفتمین نسخه چشم‌انداز جهانی گاز 2050 روز یکشنبه (نهم بهمن‌ماه) طی آیینی به‌صورت آنلاین رونمایی شد. نسخه تازه چشم‌انداز جهانی گاز «جی‌ئی‌سی‌اف» در شرایطی منتشر شده است که جهان در سه سال گذشته با بحران‌های شدید و عمیقی در حوزه‌های اقتصاد، انرژی، تجارت، سلامت، محیط‌زیست و ژئوپلیتیک روبه‌رو بوده و سیستم انرژی جهان در این مدت فراز و نشیب‌های فراوانی را با بحران‌های همه‌گیری کرونا، رکود اقتصادی، فقدان سرمایه‌گذاری و تنش‌های ژئوپلیتیکی تجربه کرده است.
هدف از چشم‌انداز جهانی گاز 2050 «جی‌ئی‌سی‌اف» در سال 2022 تلاشی به‌منظور یافتن پاسخ‌هایی برای این دغدغه‌ حیاتی انرژی در برهه زمانی کنونی است. این سند چشم‌اندازهای تحولات جمعیتی و رشد اقتصادی در مقیاس جهانی و منطقه‌ای را بررسی می‌کند و به پیش‌بینی بلندمدت عرضه و تقاضای انرژی، تجارت و سرمایه‌گذاری گاز طبیعی می‌پردازد. افزون بر این، تازه‌ترین تحولات مقررات و سیاست‌گذاری انرژی و پیشرفت‌های فناوری در صنعت گاز در این گزارش سالانه پوشش داده شده است.
مجمع کشورهای صادرکننده گاز در گزارش سالانه چشم‌انداز جهانی گاز برای روشن‌تر شدن نقش‌محوری گاز در آینده سیستم انرژی جهان دو سناریوی «پایداری انرژی» و «کربن‌زدایی پرشتاب انرژی» را طراحی کرده که به درک اهمیت گاز طبیعی برای کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه در افق بلندمدت کمک شایان توجهی می‌کند.
بر اساس برآوردهای مستقل جی‌ئی‌سی‌اف، با توجه به افزایش هزینه سرمایه بالادستی ناشی از تورم و جهش نرخ بازدهی داخلی سرمایه‌گذاری بالادستی نفت در نتیجه نااطمینانی از آینده تقاضای نفت، انتظار می‌رود قیمت نفت طی سه دهه آینده در سطوح بالا باقی بماند بنابراین فرض می‌شود میانگین قیمت نفت خام برنت در دوره برآورد این پیش‌بینی، برابر 75 دلار برای هر بشکه باشد. افزون بر این پیش‌بینی می‌شود سطح قیمت گاز طبیعی به‌ویژه در بازارهای آسیا و اروپا در افق 2050 بالاتر و پرنوسان‌تر از گذشته باشد.
افزایش 22 درصدی تقاضای انرژی در فاصله سال‌های 2021 تا 2050
انتظار می‌رود تقاضای انرژی در فاصله سال‌های 2021 تا 2050 حدود 22 درصد رشد داشته باشد و به 17865 میلیون تن معادل نفت برسد. افزایش نیاز به انرژی‌های پاک سهم گاز طبیعی و انرژی‌های نو را در سبد انرژی جهان تقویت کرده و آن را متنوع‌تر خواهد کرد. برآورد می‌شود سهم گاز طبیعی در سبد انرژی از 23 درصد در سال 2021 به 26 درصد در سال 2050 برسد.
نتایج پیش‌بینی‌های انجام‌شده نشان می‌دهد سهم گاز طبیعی در سبد انرژی در سال 2025 از زغال‌سنگ فراتر خواهد رفت و در ادامه تا سال 2043 گاز طبیعی تبدیل به مهم‌ترین سوخت فسیلی در سبد انرژی جهان خواهد شد.
طبق برآوردهای الگوی جهانی گاز، مصرف گاز در ابعاد جهانی تا سال 2050 به 5460 میلیارد مترمکعب خواهد رسید که در مقایسه با سال 2021 رشد 36 درصدی را نشان می‌دهد. سیاست‌های کاهش آلودگی هوا و جایگزینی سوخت زغال‌ سنگ با گاز طبیعی در نیروگاه‌ها مهم‌ترین پیشرانه‌های افزایش مصرف گاز در دهه‌های پیشرو خواهد بود.
گاز طبیعی در سال‌های آینده بیشتر در بخش نیروگاهی استفاده خواهد شد و انتظار می‌رود 43 درصد از افزایش تقاضای گاز در افق 2050 مربوط به این بخش اقتصادی باشد، البته به‌تدریج منابع جدیدی مانند تولید هیدروژن آبی و بخش حمل‌ونقل نیز برای تقاضای گاز طبیعی در حال ظهور و مقیاس پیدا کردن هستند.
شایان ذکر است بخش اعظم مصرف گاز جهان مربوط به آسیا-اقیانوسیه، خاورمیانه و آفریقا خواهد بود و اروپا تنها منطقه‌ای خواهد بود که بر اساس تخمین‌های برآوردهای به‌دست آمده با روند کاهنده روبه‌رو خواهد شد.
در واکنش به رشد تقاضا تولید گاز طبیعی روندی فزاینده را تجربه خواهد کرد و انتظار می‌رود تولید گاز طبیعی جهان از 4025 میلیارد مترمکعب در سال 2021 به 5460 میلیارد مترمکعب در سال 2050 بالغ شود که نشان‌دهنده رشد 36 درصدی برای این منبع انرژی کلیدی آینده جهان است. برآورد می‌شود حدود یک‌سوم از رشد تولید گاز طبیعی در افق پیش‌بینی در خاورمیانه محقق شود و پس از آن آفریقا و آمریکای شمالی جایگاه دوم و سوم را به خود اختصاص دهند.
جی‌ئی‌سی‌اف انتظار دارد 74 درصد تولید گاز طبیعی جهان تا سال 2050 از محل پروژه‌های جدیدی که در آینده آغاز خواهند شد، تأمین شود، بنابراین تقویت سرمایه‌گذاری در صنعت گاز به‌ویژه در بخش بالادستی و توسعه زنجیره تأمین اهمیت بسیاری دارد، البته نباید از اهمیت اکتشاف منابع جدید گاز طبیعی برای تأمین تقاضای گاز در آینده غافل شد. نتایج به‌دست آمده از الگوی جهانی گاز نشان می‌دهد 27 درصد از تولید گاز طبیعی باید از محل منابع گازی هنوز کشف‌نشده تأمین شود.
همراه با رشد مصرف و تولید گاز طبیعی، انتظار می‌رود تجارت آن نیز رونق یابد و تا سال 2050 شاهد رشد 36 درصدی بوده و از مرز 1700میلیارد مترمکعب عبور کند. این حجم از تجارت گاز طبیعی معادل یک‌سوم کل تقاضای گاز است.
طبق برآوردهای موجود، تجارت گاز طبیعی از طریق ال‌ان‌جی طی سال‌های آینده شتاب بیشتری خواهد گرفت و در سال 2025 حجم تجارت جهانی از طریق ال‌ان‌جی بر خط‌لوله پیشی خواهد گرفت. خروجی‌های مدل نشان می‌دهد حجم تجارت ال‌ان‌جی در فاصله سال‌های 2021 تا 2050 تقریباً دو برابر خواهد شد.
مهم‌ترین مقصد صادرات ال‌ان‌جی در آینده بلندمدت آسیا پاسفیک خواهد بود و سهم این منطقه در تجارت ال‌ان‌جی جهان در افق پیش‌بینی الگو کاهش محدودی داشته و از 72 درصد به 67 درصد کاهش خواهد یافت، اگرچه مقدار مطلق آن افزایش خواهد داشت.
اتحادیه اروپا نیز در تلاش است در راهبرد تازه خود برای تأمین گاز این منطقه، ال‌ان‌جی را در اولویت قرار دهد و در این راستا ضمن افزایش واردات گاز طبیعی از طریق ال‌ان‌جی، ظرفیت مایع‌سازی را تقویت و گلوگاه‌های زیرساخت‌های گاز موجود را برطرف کند. پیش‌بینی می‌شود سهم ال‌ان‌جی از مجموع واردات گاز طبیعی اتحادیه اروپا از 24 درصد در سال 2021 به 46 درصد در سال 2030 ارتقا یابد.
بر اساس یافته‌ها و نتایج به‌دست‌آمده از الگوی جهانی انرژی، می‌توان اذعان داشت که برجسته‌ترین پیام گزارش چشم‌انداز انرژی در سال 2022 ضرورت به‌کارگیری همه انواع انرژی و فناوری‌ها برای تأمین تقاضای جهان در کنار نیل به اهداف بهبود کیفیت هوا و کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای است.
هیچ الگوی جهان‌شمولی در این رابطه وجود ندارد و مسیرهای بهینه انرژی در آینده به‌صورت ملی و بر اساس شرایط محلی و اولویت‌های کشورها مانند جغرافیا، منابع طبیعی، جمعیت، قابلیت‌های فناوری و مالی و انتخاب عموم مردم تعیین می‌شوند.
رویدادهای سال‌های اخیر به‌روشنی نشان داد سرمایه‌گذاری در گاز طبیعی تا چه اندازه برای پایداری سیستم انرژی جهان حیاتی است. تا سال 2050، مجموع سرمایه‌گذاری موردنیاز برای تأمین تقاضای گاز جهان برابر 5/10 تریلیون دلار برآورد شده است. در صنعتی که نرخ افت تولید سالانه آن برابر 4 تا 5 درصد تخمین زده شده است، فقدان سرمایه‌گذاری به مفهوم کاهش عرضه و افزایش قیمت‌هاست که همراه با رشد قیمت کربن فشارهای تورمی و معیشتی را به‌دنبال خواهد داشت. این روند می‌تواند اقبال شهروندان کشورهای توسعه‌یافته برای حمایت از دولت‌های حامی گذار انرژی را کاهش دهد و نوعی مقاومت در برابر آنها به‌وجود آورد.
آثار گسترده‌تر این روند در کشورهای در حال توسعه بر ابعاد نامطلوب آن خواهد افزود. بازنگری جدید در سیاست‌های انرژی و درک اهمیت سرمایه‌گذاری در صنعت گاز طبیعی به‌عنوان سوخت پشتیبان انرژی‌های نو و زمینه‌ساز توسعه فراگیر و پایدار جهان تحولی مثبت برای آینده بشر به شمار می‌آید.
قدردانی از دبیرکل و کارکنان توانمند مجمع کشورهای صادرکننده گاز
در این آیین امیرحسین زمانی‌نیا، نماینده ایران در هئیت عامل اوپک و مجامع انرژی خطاب به محمد حامل، دبیرکل مجمع کشورهای صادرکننده گازو گابریل اوبیانگ لیما، وزیر معادن و منابع هیدروکربوری گینه استوایی و رئیس دوره‌ای نشست وزارتی اظهار کرد: مایلم از طرف جواد اوجی، وزیر نفت و کل کارکنان صنایع نفت و گاز ایران، از دبیرکل و کارکنان توانمند جی‌ئی‌سی‌اف برای آماده کردن گزارش چشم‌انداز جهانی گاز 2050 تشکر و قدردانی کنم.
وی افزود: اطمینان دارم که برای توسعه و انتشار نسخه چشم‌انداز جهانی گاز 2050 در سال 2020 میلادی، در هر مرحله‌ به تفکر زیاد، تلاش‌های دلسوزانه و مهم‌تر از همه شجاعتی سخاوتمندانه نیاز بوده است و واضح است که چرا توسعه این گزارش تا این اندازه به فکر و تلاش نیاز دارد، به همین دلیل است که فکر می‌کنم بسیار شجاعت و جسارت می‌خواهد که مجمع کشورهای صادرکننده گاز چشم‌انداز جهانی گاز در سال 2020 میلادی را که با پیش‌بینی عرضه، تقاضا، قیمت و تجارت گاز در آینده همراه است، منتشر کند. سال 2022 میلادی با شمار زیادی از تردید و هرج و مرج در صنعت انرژی همراه بود.
نماینده ایران در سازمان اوپک و روابط با مجامع انرژِی اظهار کرد: چشم‌انداز جهانی گاز 2050 برآوردهای راهبرد بلندمدت انرژی را ارائه می‌دهد و کلمه کلیدی در این گزارش «پیش‌بینی» است و این پیش‌بینی بر اساس تعدادی فرضیه درباره شماری از عوامل متغیر مانند شرایط اقتصاد کلان، قیمت انرژی و سیاست‌ها به‌طور کلی و برنامه تغییرات اقلیمی حاصل می‌شود. همه این عوامل به‌طور طبیعی در حال تغییر، طی سال 2022 میلادی با تحولاتی بی‌سابقه‌ مانند آشفتگی مسائل ژئوپلیتیکی، آثار شیوع ویروس عالم‌گیر کرونا، تغییر شدید سیاست‌ها و اعمال طرح‌های سقف‌ قیمتی، همراه بوده است. انتشار نشریه گزارش چشم‌انداز جهانی گاز 2050 در پس‌زمینه همه این عواملی که دائم در حال تغییر است، جسارت زیادی می‌خواهد و این گزارش را بیش از پیش قابل‌توجه می‌کند.