بزرگنمايي:

پیام خوزستان - رقابت ژئوپولیتیک بعدی ممکن است بر سر فناوری سبز باشد و چین در حال حاضر آماده است تا کنترل این زنجیره‌های تامین را به دست گیرد.

در تلاش برای انقلاب انرژی پاک ایالات متحده یکی از بسیاری از کشور‌هایی است که سرمایه‌گذاری در تولید خودرو‌های الکتریکی و منابع انرژی تجدیدپذیر را افزایش داده تا از سوخت فسیلی دور شود. با این وجود، این صنعتی است که پیش‌تر توسط یک قدرت دیگر تحت تاثیر قرار گرفته است: چین.
به گزارش فارین پالیسی، پکن پس از یک دهه فشار کنترل قابل توجهی بر زنجیره‌های تامین باتری‌های لیتیوم یونی دارد باتری‌هایی که برای هر وسیله‌ای از خودرو‌های برقی گرفته تا گوشی‌های تلفن همراه هوشمند حیاتی هستند. این تسلط بر باتری‌های قدرتمند و فلزات کلیدی آن به یک نقطه اشتعال ژئوپولیتیک در طول تنش‌های میان امریکا و چین تبدیل شده است.
"مورگان بازیلیان" مدیر انستیتو پین در دانشکده معادن کلرادو و کارشناس سابق انرژی در بانک جهانی می‌گوید: " چین بازیگر غالب در زنجیره تامین تقریبا تمام این مواد معدنی حیاتی می‌باشد. این مسئله به یکی از تنها زمینه‌های مورد اجماع و توافق دو حزبی در ایالات متحده تبدیل می‌شود و آن این که ما (امریکا) در نوعی جنگ اقتصادی با چین به سر می‌بریم".
باتری‌های لیتیوم یونی که از مواد معدنی حیاتی از جمله لیتیوم، نیکل، کبالت و منگنز ساخته شده‌اند می‌توانند انرژی قابل توجهی را در خود نگه دارند و در تلاش برای جایگزینی سوخت‌های فسیلی با جایگزین‌های پاک‌تر نقشی حیاتی و کلیدی ایفا می‌کنند. "کالن هندریکس" کارشناس ارشد انستیتو اقتصاد بین الملل پترسون می‌گوید: "هر حرکت واقعا جدی به سمت کربن زدایی سیستم‌های انرژی و حمل و نقل مستلزم افزایش گسترده ظرفیت باتری است".
با افزایش سرسام آور تقاضا برای وسایل نقلیه الکتریکی کشور‌ها در تلاش هستند تا از ثروت موجود در زمین برای این باتری‌ها بهره ببرند. براساس گزارش آژانس بین المللی انرژی فروش جهانی خودرو‌های برقی در سال 2021 میلادی نسبت به سال پیش افزایشی دو برابری داشته است. این افزایش انفجاری فروش عمدتا توسط چین صورت گرفت جایی که تقریبا یک چهارم کل فروش خودرو‌های تازه برقی یا هیبریدی در آن کشور بوده است.
بانک جهانی پیش‌بینی کرده که ممکن است برای تامین فناوری انرژی پاک تا سال 2050 میلادی میلیارد‌ها تن مواد معدنی مورد نیاز باشد. بخش عمده‌ای از این مواد خام را می‌توان در تعداد انگشت شماری از کشور‌های غنی از مواد معدنی یافت. برای مثال، اندونزی 40 درصد از نیکل جهان را تولید می‌کند در حالی که لیتیوم که گاهی اوقات از آن تحت عنوان طلای سفید یاد می‌شود عمدتا از استرالیا و به اصطلاح مثلث لیتیوم در امریکای جنوبی تامین می‌شود. حدود 70 درصد کبالت جهان از جمهوری دموکراتیک کنگو می‌آید جایی که صنعت معدن زیر بطن کثیفی از نقض حقوق بشر و گزارش‌های مربوط به کار کودکان دارد. استخراج گرافیت یک جزء کلیدی در باتری‌ها به طور عمده در چین انجام می‌شود.
پس از انجام حفاری سنگ معدن به پالایش و فرآوری نیاز دارد و اینجاست که پکن بر سراسر جهان تسلط دارد. هندریکس می‌گوید: "چین از بسیاری جهات تبدیل به ریخته گری جهان برای فرآوری انواع مواد معدنی مختلف شده است".
بازیلیان می‌گوید این محصول تلاش عمدی و چندین دهه‌ای پکن به منظور ایجاد صنعت خود است. او می‌افزاید: "چین تصمیم گرفت که مواد معدنی و فلزات نقش بزرگی در آینده انرژی و دفاع ایفا کنند و شروع به سرمایه گذاری در زنجیره‌های تامین برای مواد خام، فرآوری و تولید باتری کرد. این تصمیمی یک شبه نبود".
این موضوع سیاستگذاران در واشنگتن را به لرزه درآورده است جایی که تشدید تنش‌ها با چین به این نگرانی دامن زده که پکن می‌تواند از نفوذ خود برای اهداف ژئوپولیتیکی استفاده کند. اخیرا اعمال محدودیت روسیه بر تامین گاز طبیعی اروپا خطرات وابستگی بیش از حد اقتصادی به دشمنان سیاسی را نشان داد. "جین ناکانو" کارشناس امنیت انرژی در مرکز مطالعات استراتژیک و بین المللی می‌گوید:"این تازه‌ترین یادآوری درباره اهمیت تنوع زنجیره‌های تامین است".
این تنها زنجیره تامین باتری نیست که در آن چین نقش فرماندهی را ایفا می‌کند. به گفته آژانس بین‌المللی انرژی در سراسر طیفی از فناوری‌های انرژی پاک از جمله انرژی باد و پنل‌های خورشیدی ظرفیت تولید و تجارت پکن بخش عمده‌ای از جهان را تحت الشعاع قرار داده است.
"سام هاول" پژوهشگر فناوری و امنیت ملی در مرکز امنیت جدید آمریکا می‌گوید:"چین قطعا تسلط خود را بر این صنعت درک می‌کند و می‌تواند تصمیم بگیرد که در هر نقطه‌ای تغییراتی ایجاد نماید. بخش ترسناک ماجرا آن است که هیچ راه حل ساده یا کوتاه مدتی برای ایالات متحده وجود ندارد".
با این وجود، "ایلاریا مازوچو" پژوهشگر ارشد مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی نسبت به تلقی چین در تولید باتری به عنوان یک تهدید امنیت ملی صرفا به دلیل مداخله پکن هشدار می‌دهد. او می‌گوید برخلاف تراشه‌های نیمه هادی که استفاده از آن در تسلیحات کشتار جمعی امکان‌پذیر است باتری‌های مورد استفاده در فناوری انرژی پاک پیامد‌های امنیت ملی مشابهی ندارند.
"مازوچو" می‌گوید :"فناوری‌های انرژی پاک بیش از حد مقوله‌ای امنیتی شده اند. ما در نقطه‌ای قرار داریم که همه چیز به مقوله‌ای در امنیت ملی تبدیل می‌شود". او می‌گوید انگیزه توسعه این صنایع نه به دلایل امنیت ملی بلکه به دلایل مرتبط با اقتصاد و تغییرات آب و هوایی مهم است. در همین حال، دولت بایدن سرمایه گذاری‌های خود را در تولید باتری افزایش داده است و میلیارد‌ها دلار به این صنعت سرازیر می‌کند و متعهد شده که اطمینان حاصل کند خودرو‌های الکتریکی نیمی از فروش خودرو‌های جدید را در سال 2030 میلادی به خود اختصاص می‌دهند. اگرچه احتمالا دهه‌ها به طول خواهد انجامید تا موفقیت قابل توجهی حاصل شود.
با توجه به سهم زنجیره تامین چین کارشناسان تاکید می‌کنند که جهان هنوز در مرحله آغاز گذار به انرژی پاک قرار دارد و بسیاری از کشور‌ها برای مدت زمانی طولانی در این روند قرار خواهند داشت. "کواسی آمپوفو" رئیس بخش فلزات و معادن در Bloomberg NEF می‌گوید: "چین آغاز خوبی داشته، اما هنوز مشخص نیست که آیا می‌توانیم چین را برنده قلمداد کنیم یا خیر، زیرا هنوز در مرحله اولیه گذار انرژی قرار داریم".