بزرگنمايي:
پیام خوزستان- دکتر پژمان بختیاری‌نیا با اشاره به اول اکتبر (9 مهرماه) روز جهانی سالمندان و برگزاری
هفته سالمندان از 6 تا 12 مهرماه اظهار کرد: هر ساله مصادف با اول اکتبر و
به منظور آگاه‌سازی در زمینه پیری و سالمندی یک هفته به عنوان هفته سلامت
سالمندان تعیین می‌شود که امسال این هفته با عنوان "تاب‌آوری و مشارکت
زنان سالمند "نامگذاری شده است.
وی افزود: سالمندی جمعیت یکی از
بزرگترین موفقیت‌های بشری است که مرهون پیشرفت و رشد تکنولوژی، گسترش
مراقبت‌های بهداشتی اولیه، پیدایش تکنولوژی‌های جدید در پیشگیری، تشخیص
و درمان بیماری‌ها، بهبود شرایط اقتصادی ـ اجتماعی و به دنبال آن کاهش
مرگ و میر، افزایش زاد و ولد و امید به زندگی است. این در حالی است
که این موفقیت بزرگ، بدون برنامه‌ریزی، آمادگی و سیاست‌گذاری صحیح
می‌تواند به یکی از چالش‌های بزرگ کشورها تبدیل شود.
پیش‌بینی پیش گرفتن جمعیت سالمند از جوانان
سرپرست معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی
جندی شاپور اهواز عنوان کرد: سالمند شدن جمعیت، پدیده‌ای رو به افزایش
در سراسر دنیا و از جمله ایران است و پیش‌بینی می‌شود در سال ٢٠٥٠، تعداد
سالمندان جهان برای اولین بار در طول تاریخ بشر بر تعداد اشخاص جوان
پیشی بگیرد. طبق آمار سازمان بهداشت جهانی تعداد سالمندان کل جهان تا
سال ٢٠٥٠ به 2 میلیارد نفر خواهد رسید.
بختیاری‌نیا بیان کرد: آخرین
پیش‌بینی‌های جمعیتی جهان نشان می‌دهد در سال 1990 در بدو تولد امید به
زندگی 64.2 سال بود و این رقم در سال 2019 به 72.6 سال رسیده است و انتظار
می‌رود این رقم در سال ٢٠٥٠ از مرز 77.1 سال بگذرد. در سال ٢٠١٩ از هر ١١
نفر در جهان یک نفر ٦٥ سال و بالاتر داشت در حالی که پیش‌بینی می‌شود
این رقم در سال ٢٠٥٠ به یک نفر از هر ٦ نفر برسد.
وی افزود: در سال ٢٠١٨ برای اولین بار در
تاریخ، تعداد افراد ٦٥ سال و بالاتر در جهان از تعداد افراد زیر پنج سال
بیشتر شد. نکته حائز اهمیت دیگر اینکه، در این سال‌ها سرعت رشد افراد
٨٠ سال و بالاتر نسبت به سایر سنین بیشتر بوده است و تعداد این افراد
از ١٤٣ میلیون نفر در سال ٢٠١٩ به ٤٢٦ میلیون نفر در ٢٠٥٠ خواهد رسید
یعنی سه برابر خواهد شد.
شیب تند افزایش جمعیت سالمندی در ایران
سرپرست مرکز بهداشت خوزستان بیان کرد:
سرشماری‌های انجام شده در ایران نیز مبین روند رو به رشد جمعیت سالمند
است. جمعیت سالمندی ایران در حدود ٤٢ سال، از ٥ درصد در سال ١٣٥٥ به ١٠
درصد در سال ١٣٩٨ رسیده است. مجدداً در حدود ٢١ سال یعنی تا سال ١٤٢٠ به
٢٠ درصد خواهد رسید یعنی مجددا جمعیت سالمندی دو برابر خواهد شد این در
حالی است که در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته جهان، دو برابر شدن
جمعیت سالمندی در طول بیش از 100 سال اتفاق افتاده است.
بختیاری‌نیا بیان کرد: بنابراین ایران از جمله کشورهای واجد بالاترین شیب و شتاب افزایش جمعیت سالمندی در جهان است.
لزوم برنامه‌ریزی صحیح با افزایش جمعیت سالمند
وی بیان کرد: افزایش سریع جمعیت
سالمندان کشور، واقعیتی غیرقابل انکار است و تأثیر قابل‌توجهی بر افراد
سالمند، خانواده آن‌ها و جامعه دارد. در صورت برنامه‌ریزی و
سیاست‌گذاری‌های صحیح، این افزایش جمعیت می‌تواند فرصت مناسبی برای
همه باشد در غیر این صورت، مشکلات جدی برای سالمندان، خانواده‌ها و
جامعه به همراه خواهد داشت.
سرپرست معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی
جندی شاپور اهواز افزود: آگاهی یافتن از تغییرات سنی جمعیت و
برنامه‌ریزی سیاسی ـ اقتصادی مبتنی بر آن، می‌تواند در موفقیت برنامه‌ها
و سیاست‌گذاری‌ها، بسیار اهمیت داشته باشد. متناسب با ویژگی‌های همه
جانبه این گروه سنی، باید سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی جامع انجام شود.
توصیه‌هایی برای افزایش تاب‌آوری سالمندان
بختیاری‌نیا با اشاره به هفته ملی
سالمندان درمورد تاب آوری سالمندان بیان کرد: تاب‌آوری یعنی داشتن انعطاف
لازم برای بازگشتن به حالت عادی. کسی که این ویژگی را در خود دارد و آن را
تقویت می‌کند، کسی است که با ناامیدی، شکست و سختی روبه‌رو می‌شود اما
می‌تواند همه چیز را به گونه‌ای کنترل کند که بازگشت به روند عادی زندگی
ممکن شود.
وی افزود: مصیبت‌ها، حوادث، فقدان‌ها و
اتفاقات ناخوشایند از زندگی آدم‌ها دور نمی‌مانند. کسی که تاب‌آوری را به
خوبی می‌شناسد و آن را در خود تقویت می‌کند از همه این‌ها می‌گذرد و در
کشاکش روزهای سخت زندگی دوام و تاب می‌آورد.
سرپرست مرکز بهداشت خوزستان بیان کرد:
افراد صرف نظر از زمینه‌های اقتصادی- اجتماعی، تجارب شخصی و محیط
اجتماعی، توانایی ایجاد تاب‌آوری را دارند و تاب‌آوری بالا به طور قابل
توجهی با نتایج مثبت از جمله پیری موفقیت‌آمیز، افسردگی پایین‌تر و
طول عمر بیشتر همراه است.
وی با اشاره به برخی روش‌های تقویت تاب
آوری بیان کرد: سالمندان باید حواس‌شان به سلامتی شان باشد و خودمراقبتی را
فراموش نکنند. توصیه می‌شود با تقویت حس بخشش در خود از بند کینه‌ها و
عقده‌ها رها شوند، از تجربه‌های خود برای دیگران بگویند و آن‌ها را با
دیگران در میان بگذارند.
سرپرست معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی
جندی شاپور اهواز افزود: سالمندان باید سبک زندگی سالمی داشته باشند مثلا
خوب بخوابند و خوب بخورند. در زندگی منظم باشند و با هدفمندی به
لحظه‌هایشان معنا بدهند. به خودشان اجازه تجربه احساسات مختلف را بدهند و
احساسات‌شان را سرکوب نکنند.
بختیاری‌نیا ادامه داد: در صورت نیاز،
سالمندان باید برای مدیریت بهتر احساسات‌شان به مشاور و روان‌شناس مراجعه
کنند. برای حل مشکلات، منتظر ننشینند و ابتکار عمل را به دست بگیرند و
مسائل را حل کنند. سالمندان باید بدانند به چه حمایت‌ها و پشتیبانی‌هایی در
زندگی نیاز دارند و از کمک این پشتیبانان بهره ببرند. روی نکات مثبت هر
چیز دست بگذارند و با مثبت‌اندیشی عاقلانه و واقع‌بینانه روحیه‌شان را بالا
ببرند.
حفظ سلامت سالمندان با مشارکت اجتماعی
وی با تاکید بر مشارکت اجتماعی سالمندان
گفت: در حال حاضر موضوع سالمندی به عنوان یکی از چالش برانگیزترین
موضوعات حوزه سلامت شناخته می‌شود. در این دوران به علت تغییرات
زیستی، عملکرد جسمانی و روانی فرد کاهش می‌یابد و از طرف دیگر، جامعه
نیز کمتر انتظار فعالیت و حضور فعال سالمندان را دارد. این دو عامل
عملاً زمینه کاهش مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی و به دنبال آن
انزوای اجتماعی سالمندان را ایجاد می‌کند.
وی افزود: طبق اعلام سازمان بهداشت
جهانی، مشارکت اجتماعی یکی از ارکان بسیار مهم در سالمندی موفق بوده
و از اجزای کلیدی در عملکرد فرد سالمند به شمار می‌رود و از مشارکت
اجتماعی به عنوان راهکاری مؤثر در پاسخگویی به نگرانی جوامع از
سالمند شدن جمعیت یاد شده است.
بختیاری‌نیا گفت: مشارکت اجتماعی فرایند
مداخله آگاهانه، داوطلبانه و گروهی افراد با توجه به علایق‌شان در
فعالیت‌های اجتماعی مانند فعالیت‌های مذهبی، سیاسی، سرگرمی و
داوطلبانه است که در دو شکل رسمی و غیر رسمی قابل اجرا است. مطالعات
انجام شده در حوزه سالمندشناسی نشان داده که مشارکت اجتماعی در
سالمندان با نتایجی مانند بهبود وضعیت عملکردی، سلامت جسمی - روحی،
ارتقای کیفیت زندگی، شادمانی، حمایت عاطفی، بهبود رضایت از زندگی،
ارتقای اعتماد به نفس وی، کاهش میزان بستری در آسایشگاه‌های سالمندی
و همچنین کاهش ابتلا به بیماری‌ها، مرگ و میر و خودکشی همراه است که
باید به این موضوع توجه شود.