بزرگنمايي:

پیام خوزستان - گزارش جدید مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که نرخ تورم در میان خانوارهای روستایی و شهری و نیز استان‌های مختلف کشور متفاوت است. این تنوع به چه معنی است؟

در گزارش رسمی مرکز آمار ایران، نرخ تورم ماه مرداد در مقایسه با دو ماه گذشته روندی کاهشی داشت و شاخص نقطه‌ای آن با 2 درصد کاهش به 52٫2 درصد رسید.
اما در این میان وضعیت نرخ تورم تمامی سی و یک استان کشور یکسان نیست. در همین راستا گزارش جدید مرکز آمار ایران که شاخص نرخ تورم ماه گذشته را به تفکیک استانی منتشر کرده‌است، نشان می‌دهد: استان کهگیلویه و بویراحمد با 47٫8 درصد بیشترین میزان و استان سیستان و بلوچستان با 36٫6 درصد تورم کمترین میزان نرخ تورم را داشتند.
اما اگر در این تقسیم بندی نرخ تورم، معیار روستایی یا شهری بودن خانوارهای مصرف کننده را در نظر گرفته شود، ترتیب استان از نظر بیشترین و کمترین نرخ تورم تغییر می‌کند.
در گزارش مردادماه مرکز آمار ایران شاخص تورم نقطه به نقطه در شهر و روستا به ترتیب 51٫1 درصد و 58٫4 درصد ثبت شده است.
برابر همین داده‌ها در میان خانوارهای شهری، اهالی استان مازندران ماه گذشته بیشترین نرخ تورم را تجربه کردند و در مقابل خانوارهای شهری مقیم سیستان و بلوچستان متحمل کمترین میزان تورم شدند.
داده‌های اخیر مرکز آمار ایران در این رابطه برای خانوارهای شهری ساکن در سیستان و بلوچستان تورم 40٫9 درصد را ثبت کرده‌است و در مقابل تورمی که خانوارهای مشابه سیستان و بلوچستان با آن مواجه بودند عدد 35٫7 درصد ثبت شده است.
در خصوص خانوراهای روستایی وضعیت پرتورم ترین و کم تورم ترین استان از اساس متفاوت است، در گزارش اخیر مرکزآمار ایران خانوارهای روستای ساکن در استان کرمان با 68٫1 درصد با بیشترین میزان تورم و خانوارهای روستایی مستقر در یزد با 49٫9 درصد کمترین تورم را پشت سر گذاشتند.
همانطور که گزارش مرداد ماه نشان می‌دهد وضعیت نرخ تورم برحسب شهری یا روستایی بودن خانوارها و همچنین بسته به موقعیت جغرافیایی استان‌ها متفاوت است.
اما آیا این تفاوت به منزله آن است که مثلا در ماه مرداد خانورهای شهری سیستان و بلوچستان در مواجهه با تورم 35٫7 درصدی به نسبت دیگر سایر هموطنان خود، زندگی ارزان‌تری داشتند؟ و یا اینکه روستاییان مقیم کرمان در مواجه با تورم 68٫1 درصد گرانتر از بقیه مردم زندگی کردند؟
علیرضا حیدری، اقتصاددان مسلط به هزینه‌های زندگی خانوارهای مزدبگیر در پاسخ به پرسش‌هایی از این دست، می‌گوید: این شاخص‌ها به تنهایی گویای بهتر یا بدتر شدن وضعیت اقتصادی خانوارهای مشخصی نیستند، اینکه نرخ تورم در روستاها یا شهرهای فلان استان بالاترین یا کمترین مقدار کشوری بوده است، دلایل متفاوتی دارد.
وی ادامه می‌دهد: اینکه در برخی نقاط و خانوراها تورم کمتر بود ناشی از کاهشی است که در نتیجه نوسانات اقتصادی چند ماه گذشته اتفاق افتاد و باعث شد تا مردم در خرج ماهانه خود احتیاط بیشتری بکنند، مثلا اقلام ارزان‌تر را جایگزین اقلام مشابه گرانتر بکنند، از حجم و مقدار مصرفی برخی اقلام بکاهند و یا اینکه از اساس کالا یا خدمات خاصی را دیگر استفاده نکنند.
به باور حیدری نتیجه این وضعیت، کاهشی است که از طرف تقاضا در بازار ایجاد شده است و در مقابل فروشندگان ناگزیر شدند تا برای ماندن در بازار و حفظ مشتری از حاشیه سود خود کم کنند.
اما در مقابل آن گروه از خانوارها یا مناطقی که در ماه مرداد نرخ بیشتری را پشت سرگذاشتند، در چه شرایطی بودند؟ آیا این به منزله افزایش سطح درآمد یا رفاه در میان این گروه از شهروندان است؟
علیرضا حیدری در پاسخ به این پرسش می‌گوید: بعید است اتفاق خاصی رخ داده باشد، بخشی از افزایش تورم می‌تواند ناشی از مسافرت‌های تابستانی باشد، یعنی همچنان از نظر افزایش قدرت خرید اتفاقی نیفتاده است، در اصل به دلایل مختلفی از جمله سفرهای تابستانی تقاضا افزایش داشته است و برای همین تورم نقطه به نقطه نیز افزایش داشته است.
ملاک بهتر یا بدتر شدن وضع زندگی چیست؟
این اقتصاددان در جمع بندی خود از گزارش‌هایی نظیر آنچه به صورت ماهانه از سوی مرکز آمار ایران منتشر می‌شود، می‌گوید: این گزارش‌ها فقط آنچه که اتفاق افتاده است را بیان می‌کنند و در بهترین حالت می‌توانند مبنایی برای تصمیم گیری درست مسئولان برای ماه‌های باقیمانده از سال جاری باشند. در اصل با گزارش‌های مربوط به نرخ تورم نمی‌تواند در مورد بهتر یا بدتر شدن وضعیت زندگی صحبت کرد، قضاوت در این مورد منوط به انتشار گزارش‌ تولید ناخالص ملی و توزیع سرانه درآمد در سطح ملی است.
وی در خاتمه می‌گوید: همه اقتصاددان‌ها اتفاق نظر دارند که شرایط دسترسی به خدمات و کالاها در همه نقاط جغرافیایی به صورت یکسان و برابر نیست و همین باعث می‌شود تا نرخ تورم در مناطق مختلف کشور متفاوت باشد اما این شاخص هرگز نمی‌تواند مبنای درستی برای قضاوت در مورد وضعیت اقتصادی مردم باشد.