بزرگنمايي:

پیام خوزستان - «حمید مشتاقیان» ضمن اعلام خبر فوق، اظهار کرد: برطبق عکس هوایی قدیمی که در سال 1335 از ابرکوه گرفته شده است و با توجه به بررسی های انجام شده نشان می دهد که مردم قدیم، خانه‌ها، محل سکونت و مکان‌هایی را که برایشان مهم بوده است را روی تخته سنگ ها بنا می‌کردند.
وی افزود: فاصله بین این سنگ‌ها توسط گذشتگان به باغ تبدیل شده و آنان برای سهولت در دسترسی‌ها، امنیت، انتقال آب و زندگی خود، مسیرهایی را پیش بینی کرده بودند. 
مشتاقیان تصریح کرد: در خانه های تاریخی اتاقک های سنگی کوچکی وجود دارد که در زیر بستر سنگی قرار داشته و نشان می داد که این اتاقک ها کارآیی خاصی در گذشته داشته و قطعاً نمونه های مشابهی نیز دارد؛ از همین رو پس از قریب به 18 ماه گمانه زنی، بررسی و انجام تحقیقات، تیم کاوش میراث فرهنگی متشکل از باستان شناس، ایران شناس، تاریخ شناس، معمار، طراح و غیره تشکیل و شروع به کار کرد.
وی خاطر نشان کرد: در مسیری که برای بررسی انتخاب کردیم، تنها اقدام صورت گرفته آوار برداری و آشکارسازی بوده که ما را به یک مجموعه زیرزمینی رسانده است. این مجموعه که در زیر پنج خانه در یکی از محلات تاریخی ابرکوه است، زندگی را برای گذشتگان بر روی بسترهای سنگی میسّر ساخته، انتقال آب، تفریح، تبادل کالا، امنیت و نگهدای از مواد غذایی را برای آنان فراهم می کرده است. 
رئیس اداره میراث فرهنگی ابرکوه اظهار کرد: وجود این مسیرهای زیرزمینی که قدمت بسیاری دارد، این موضوع را قوت می بخشد که شاید این مسیرهای زیرزمینی از گذشته همچون پناهگاهی برای اهالی منطقه بوده است.
مشتاقیان تصریح کرد: با وجود تمام خطرات و سختی هایی که وجود داشت، تیم میراث فرهنگی از این مجموعه زیرزمینی پرده برداشت که قطعاً نمونه های بیشتری از آن در سایر محلات و شاید در تمام 200 هکتار بافت تاریخی ابرکوه وجود دارد. اتاقک ها، حوض ها، مکان های اجتماع، مسیرهایی با ارتفاعات متقاوت از یک متر گرفته تا سه و نیم متر و .... همه اینها نیازمند پژوهش و مطالعات بسیار گسترده تر و بیشتر است.
وی تأکید کرد: تحقق این مهم منوط به همکاری و تعامل کلیه دستگاه های مرتبط و مسئولین ارشد شهرستان است؛ چرا که بودجه و نیروهای محدود میراث فرهنگی، پاسخگوی این جاذبه بزرگ و بی نظیر نیست. در حال حاضر تنها بخشی از این کشف بزرگ علنی شده و اصل ماجرا زمانی که تحقیقات بیشتری صورت گیرد و بتوانیم مستنداتی ارائه کنیم، رونمایی می شود.
رئیس میراث فرهنگی در ادامه ضمن گلایه از صرف شدن بودجه و سرمایه های شهرستان در طرح ها و اقداماتی که بعضا بازخورد مطلوبی نداشته و حتی پیامدهای منفی بسیاری هم دارد، ابراز کرد: اولویت اصلی و مهمترین ظرفیت و پتانسیل برای توسعه شهرستان، میراث فرهنگی و گردشگری است که مورد بی توجهی مسئولین قرار گرفته است.
مشتاقیان تأکید کرد: شهرستان ابرکوه برای اشتغال زایی و توسعه نیازمند زیرساخت های جدیدی نیست، اگر از همین ظرفیت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری موجود به بهترین شکل استفاده و به آن اهمیت ویژه داده شود، به راحتی می توان به اهداف مختلف در زمینه اشتغال و توسعه دست یافت.