پیام خوزستان -

خبرگزاری مهر، گروه بین الملل - رامین حسین آبادیان: در بستر رخدادهای بین المللی و منطقه‌ای و شکل گیری دولت سیزدهم در کشور، ظرفیت‌های دیپلماسی منطقه‌ای مورد توجه واقع شده است. از این منظر می‌بینیم، از لبنان و سوریه گرفته تا عراق، یمن، افغانستان، قفقاز و اخیراً نیز تلاش برای تقویت مذاکرات دوجانبه ایران و عربستان، دیپلماسی منطقه‌ای اهمیتی جدی برای جمهوری اسلامی پیدا کرده است.
به عبارت دیگر، منطق راهبردی منطقه گرایی و توجه به همسایگان واجد اقداماتی از آن دست در راستای تقویت ارتباط با همسایگان، تنش زدایی در روابط و تلاش برای تقویت ظرفیت‌ها خصوصاً دیپلماسی اقتصادی است.
اهمیت دیپلماسی اقتصادی دولت سیزدهم با همسایگان خود در منطقه باعث شد تا خبرگزاری مهر با مشارکت رادیو گفت و گو میزگردی را با هدف تجزیه و تحلیل این وضعیت، جدیدترین رخدادهای منطقه و ظرفیت‌های دیپلماسی منطقه‌ای برگزار کند.
در این برنامه که به پرسش‌های مهمی از جمله چگونگی جایگاه و نقش دیپلماسی منطقه‌ای در چارچوب استراتژی دیپلماسی اقتصادی در سیاست خارجی ایران، پاسخ داده شد، آقایان سید رضا صدرالحسینی، کارشناس ارشد منطقه، محمد مهدی شریعتمدار، رایزن فرهنگی سابق ایران در لبنان و صلاح فحص، نماینده جنبش أمل لبنان در ایران به تحلیل و ارزیابی پیرامون دیپلماسی منطقه‌ای ایران پرداختند.
سید رضا صدر الحسینی در این نشست تخصصی تصریح کرد: ما باید به مسأله دیپلماسی منطقه ای در سیاست خارجی دولت جمهوری اسلامی ایران یک نگاه همه جانبه در تمامی ابعاد داشته باشیم. این بدان معناست که سیاست باید زمینه را برای اقتصاد و اقتصاد باید زمینه را برای فرهنگ فراهم سازد. در این میان، سیاست، اقتصاد و فرهنگ باید زمینه را برای مهمترین حوزه یعنی امنیت، فراهم کنند.
توسعه و تعمیق روابط اقتصادی بخش عمده ای از سیاست خارجی دولت کنونی جمهوری اسلامی ایران را تشکیل می دهد وی در ادامه نیز افزود: اشتراکات ما با همسایگان تنها در حوزه مرزهای جغرافیایی محدود و محصور نمی شود. ما اشتراکات فراوانی با همسایگان خود به ویژه در عرصه فرهنگی داریم که خود یک ظرفیت محسوب می شود و باید به بهره برداری از آن پرداخت. بنابراین، مؤلفه های مختلفی وجود دارند که به نوعی جمهوری اسلامی ایران و همسایگان آن را به یکدیگر پیوند می دهند. باید به این مسأله توجه داشت.
صدر الحسینی عنوان کرد: یکی از محورهای اصلی سیاست خارجی دولت کنونی جمهوری اسلامی ایران، موضوع اقتصاد است. واقعیت این است که در طول سالهای گذشته به ظرفیت اقتصادی در حوزه سیاست خارجی توجه چندانی نشده است. توسعه و تعمیق روابط اقتصادی بخش عمده ای از سیاست خارجی دولت کنونی جمهوری اسلامی ایران را تشکیل می دهد. این رویکرد و این نوع بازیگری در سیاست خارجی می تواند در آینده شکل گیری نظام بین الملل مؤثر باشد.

کارشناس ارشد مسائل منطقه یادآور شد: اگر به رویکردهایی که در قالب برنامه های دولت سیزدهم در حوزه سیاست خارجی ارائه شدند، نگاه کنیم به خوبی درخواهیم یافت که بخش قابل توجهی از ابعاد و زوایای مختلف سیاست خارجی دولت کاملاً شفاف است. امروز موضوع «ایجاد توازن» در عرصه سیاست خارجی با قوت مطرح است. این بدان معناست که ما می توانیم با کشورهای شرقی و غربی به صورت همزمان روابط متناسب و متوازنی داشته باشیم.
صدر الحسینی همچنین اظهار داشت: در این میان، ارتباط با کشورهای آفریقایی و کشورهای آمریکای لاتین نیز از اهمیت بسزایی برخوردار است. باید به این نکته توجه داشت که «تنش زدایی» با تلاش برای «حل و فصل» اختلافات کاملاً متفاوت است. ما در طول 8 سال گذشته سیاست «تنش زدایی» را در پیش گرفتیم اما به نتیجه ای نرسیدیم. در واقع، سیاست تنش زدایی نتیجه ای جز ذلت و شکست به دنبال نخواهد داشت.
عربستان سعودی به این نتیجه رسید که قطع ارتباط با ایران به عنوان یک قدرت منطقه ای سودی برای آن ندارد؛ به همین دلیل برای مذاکرات دوجانبه پیشقدم شد این کارشناس ارشد مسائل منطقه در ادامه اظهارات خود یادآور شد: به عنوان مثال، می توان به مذاکرات میان ایران و عربستان اشاره کرد که در چارچوب حل و فصل اختلافات قابل تحلیل و ارزیابی است و نه در قالب تنش زدایی. ما معتقدیم که در تلاش برای رفع اختلافات خانوادگی در منطقه غرب آسیا هیچگونه خط قرمزی وجود ندارد. در مسأله سیاست خارجی متوازن، تحقق سه اصل حکمت، عزت و مصلحت مطرح است. منافع جمهوری اسلامی نیز در همین زمینه نهفته است.
وی در ادامه سخنان خود تصریح کرد: اگر امروز می بینیم که عربستان سعودی برای مذاکره و گفتگو با جمهوری اسلامی ایران پیشگام شده است، علت آن است که سعودیها به خوبی دریافته اند که قطع ارتباط با ایران هیچ نتیجه ای برایشان ندارد. جمهوری اسلامی ایران امروز یک قدرت منطقه ای است و قهر با این قدرت منطقه ای، چیزی عاید ریاض نخواهد کرد.

صدر الحسینی تأکید کرد: از یک سال و نیم گذشته تاکنون ما شاهد آن هستیم که فشارهای فراوانی در عرصه های مختلف به لبنان وارد می شود. این فشارها به ویژه پس از انفجار مهیب بیروت طی سال گذشته تشدید شدند. همانطور که می دانید انفجار مهیب بندر بیروت با استعفای دولت لبنان به ریاست «حسان دیاب» همراه شد. هدف از تشدید فشارها علیه لبنان طی یک سال و نیم گذشته محقق ساختن فروپاشی سیاسی در این کشور بود.
وی عنوان کرد: پس از وقوع انفجار بیروت، دشمنان و بیگانگان سیاست فروپاشی اقتصادی در لبنان را نیز در دستور کار خود قرار دادند. اخیراً نیز با توجه به اتفاقاتی که رخ می دهد، به نظر می‌رسد که نظام سلطه تلاش برای ایجاد یک فروپاشی امنیتی در لبنان را نیز با قدرت در دستور کار خود قرار داده است. در این میان، رویکرد اقتصادی مقاومت برای لبنان نجات بخش بود. اقدام تجار لبنانی در واردات سوخت از ایران از فروپاشی اقتصادی این کشور جلوگیری کرد و موجب شد تا زنجیره تحریم های سزار علیه بیروت و دمشق درهم شکسته شود.
در ادامه نوبت به محمد مهدی شریعتمدار، رایزن فرهنگی سابق ایران در لبنان رسید تا سخنانی را پیرامون دیپلماسی منطقه ای جمهوری اسلامی ایران مطرح کند. وی گفت: سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر آرمان های انقلاب اسلامی و اصول کلی سیاست خارجی است. این بدان معناست که ماهیت سیاست خارجی ما را مجموعه ای از عوامل از جمله آرمان های انقلاب و اصول کلی سیاست خارجی، تشکیل می دهند.
شریعتمدار عنوان کرد: پس از پایان جنگ سرد شاهد آن بودیم که ایالات متحده آمریکا تلاش های گسترده خود برای تحمیل هژمونی و یکجانبه گرایی خود به دیگر کشورهای جهان را در دستور کار قرار داد پس از پایان جنگ سرد آمریکا تلاش های گسترده خود برای تحمیل هژمونی و یکجانبه گرایی خود به دیگر کشورهای جهان را در دستور کار قرار داد. لذا جمهوری اسلامی ایران رویکرد استکبارستیزی را در سیاست خارجی خود در پیش گرفت. دفاع از آرمان فلسطین و مقابله با رژیم صهیونیستی به عنوان یک غده سرطانی نیز از جمله رویکردهایی است که در نتیجه ترکیب آرمان های انقلاب با اصول کلی سیاست خارجی، شکل گرفته اند.
رایزن فرهنگی سابق جمهوری اسلامی ایران در لبنان تصریح کرد: امروز آمریکایی ها باید این واقعیت را بپذیرند که جهان تک قطبی دیگر به پایان رسیده است. ظهور قدرت های جدید در جهان موجب شکل گیری جهان چند قطبی شده است. به عنوان نمونه، شکل گیری جنبش عدم تعهد، پیمان شانگهای و سازمان ها و نهادهای مختلف در سراسر جهان، موجب شده است تا جهان از حالت تک قطبی خارج شود.

این مقام سابق جمهوری اسلامی ایران در لبنان تأکید کرد: تلاش جمهوری اسلامی ایران برای امضای توافقنامه 25 ساله با چین نشأت گرفته از یک نگاه به شرق است. نگاه به شرق که در تلاش برای همکاری با چین و روسیه و نیز عضویت در پیمان های منطقه ای نمود پیدا کرده است، می تواند ماهیت نقش آفرینی جمهوری اسلامی ایران را تغییر دهد.
وی عنوان کرد: تلاش برای ایجاد موازنه میان شرق و غرب در سیاست خارجی دولت جدید جمهوری اسلامی ایران می تواند راه برون رفت از برخی معضلات سیاست خارجی‌مان باشد. در حال حاضر، زمینه برای تقویت روابط جمهوری اسلامی ایران با همسایگان آن وجود دارد. مجموعه همسایگان ایران بازار خوبی برای نقش آفرینی تهران در عرصه همکاری های اقتصادی هستند. ایران می‌تواند از این ظرفیت برای عبور از تحریم ها بهره برداری کند.
شریعتمدار در ادامه سخنان خود گفت: دولت جمهوری اسلامی ایران می تواند از ظرفیت موجود در روابط با همسایگان برای تقویت مناسبات اقتصادی با آنها بهره برداری کند دولت جمهوری اسلامی ایران می تواند از ظرفیت موجود در روابط با همسایگان برای تقویت مناسبات اقتصادی با آنها بهره برداری کند. ما می توانیم حجم تجارت خارجی خود با عراق را افزایش دهیم. در این میان، لبنان نیز می تواند سکوی ارتباطات تجاری ما با دیگر کشورها باشد. باید به این ظرفیت ها توجه و اهتمام ویژه داشت.
رایزن فرهگی سابق جمهوری اسلامی ایران در لبنان افزود: در دولت جدید، تأکید جمهوری اسلامی ایران در عرصه سیاست های اقتصادی باید بر روی همکاری با همسایگان متمرکز باشد. این باید جزو اولویت های اصلی دولت باشد.
پس از محمد مهدی شریعتمدار، نوبت به «صلاح فحص» نماینده جنبش أمل در جمهوری اسلامی ایران رسید تا در جریان یک گفتگوی تلفنی زنده در نشست تخصصی دیپلماسی منطقه ای جمهوری اسلامی ایران، مشارکت داشته باشد. فحص در سخنانی تصریح کرد: در ابتدا می خواهم به این نکته اشاره کنم که اصل و اساس مشکلات در سراسر منطقه به وجود رژیم صهیونیستی در آنجا باز می گردد.

نماینده جنبش أمل در جمهوری اسلامی ایران یادآور شد: مشکل اینجاست که رژیم صهیونیستی همواره برای بسط نفوذ خود در منطقه تلاش می کند. صهیونیستها همواره به دنبال آن هستند تا اراضی بیشتری را تحت اشغال خود درآورند. با این حال، مقاومت به عنوان سدی بزرگ در برابر رژیم صهیونیستی ایستاده است و اجازه تحقق اهداف آن را نمی دهد.
این شخصیت لبنانی عنوان کرد: در حال حاضر، مقاومت در لبنان، سوریه، ایران، یمن، فلسطین و عراق به صورت یکپارچه در برابر آمریکا و رژیم صهیونیستی صف آرایی کرده اند تا مانع از تحقق اهداف آنها در منطقه شوند. دشمن صهیونیستی نیز از تلاش ها برای توطئه چینی علیه مقاومت دست برنمی دارد. صهیونیستها در طول سالیان متمادی گذشته متحمل شکست های فراوانی در عرصه های نظامی و امنیتی شده اند.
اتاق فکر آمریکایی، غربی، عربی، صهیونیستی به این نتیجه رسید که از طریق راهکار نظامی نمی تواند با ایران مقابله کند؛ به همین دلیل به جنگ اقتصادی علیه تهران متوسل شد وی افزود: به عنوان نمونه می توان به شکست بزرگ رژیم صهیونیستی در جنگ 33 روزه اشاره کرد. البته آنها پیش از جنگ مذکور نیز متحمل شکست های دیگری در برابر مقاومت شده بودند.
وی گف: رژیم صهیونیستی پس از آنکه به این نتیجه رسید که در برابر مقاومت لبنان راه به جایی نمی برد، به سراغ سوریه رفت تا مقاومت را در آنجا از پای درآورد. صهیونیستها در ابتدا به دنبال آن بودند تا طی 2 هفته دولت سوریه را از قدرت ساقط کنند.
صلاح فحص همچنین تصریح کرد: با این حال، رژیم صهیونیستی در سوریه نیز زمین‌گیر شد و نتوانست ضربه ای به مقاومت وارد سازد. پس از شکست در برابر لبنان و سپس سوریه، اتاق فکری متشکل از مقامات آمریکایی، اروپایی، صهیونیستی و برخی کشورهای حاشیه خلیج فارس تشکیل شد. طرف های شرکت کننده در اتاق فکر مذکور به این نتیجه رسیدند که باید فشارها علیه رأس مقاومت یعنی جمهوری اسلامی ایران را تشدید کنند تا تمامِ محور مقاومت تضعیف شود.

نماینده جنبش أمل لبنان در جمهوری اسلامی ایران تأکید کرد: نتیجه بحث ها و رایزنی های مختلف اتاق فکر آمریکایی، غربی، صهیونیستی، عربی این بود که از طریق راهکار نظامی نمی توانند با جمهوری اسلامی ایران مقابله کنند. به همین دلیل، آنها فشار حداکثری در عرصه اقتصادی را در برابر ایران در پیش گرفتند. لذا یک جنگ اقتصادی فراگیر را علیه تهران کلید زدند.
دشمنان و بیگانگان که از یک سال و نیم پیش به دنبال فروپاشی اقتصادی لبنان بودند اکنون توطئه فروپاشی امنیتی آن را در رأس اولویت های خود قرار داده اند صلاح فحص گفت: اعمال تحریم های اقتصادی گسترده علیه جمهوری اسلامی ایران در همین چارچوب قرار دارد. در واقع، آمریکا، غرب، رژیم صهیونیستی و کشورهای عربی با هدف راه اندازی یک جنگ اقتصادی تمام عیار، به اعمال تحریم های گسترده علیه تهران روی آوردند. من با اطمینان می توانم بگویم که اگر این تحریم ها علیه کشور دیگری به جای ایران اعمال شده بود، آن کشور حتی یک سال هم نمی توانست زیر بار فشارهای ناشی از تحریم ها دوام بیاورد.
این شخصیت لبنان اظهار داشت: در لبنان نیز همین سیاست مشابه علیه بیروت به کار گرفته شد. از یک سال و نیم پیش یک جنگ اقتصادی تمام عیار علیه لبنان آغاز گشت. از یک سال و نیم پیش تاکنون قیمت لیر در برابر دلار به شدت سقوط کرد. آمریکایی ها، غربی ها و برخی کشورهای عربی در عرصه جنگ اقتصادی تلاش کردند اینگونه القاء کنند که اگر مقاومت دست از دخالت در اقتصاد بردارد و نیز سلاح خود را روی زمین بگذارد، همه مشکلات حل و فصل می شوند.
صلاح فحص افزود: هدف اصلی و اساسی دشمنان از ترویج این القائات، تفرقه افکنی میان مردم و مقاومت بوده و هست. آنها پس از اینکه در هدف خود مبنی بر فروپاشی مقاومت از خارج ناکام ماندند، اکنون به فکر فروپاشی آن از داخل افتاده اند. درست به همین دلیل است که در چارچوب جنگ اقتصادی فراگیر، تلاش می کنند تا لبنانی ها را در برابر مقاومت قرار دهند.
کد خبر 5331024