پیام خوزستان - زومیت / موشک غول‌پیکر استارشیپ با وجود موفقیت در پرواز دهم، هنوز مسیر درازی را برای رسیدن به مریخ و کمک به مسکونی‌سازی این سیاره در پیش دارد.
بامداد چهارشنبه به وقت ایران، موشک استارشیپ دهمین پرواز آزمایشی یکپارچه‌ی خود را انجام داد و بالاخره توانست با قطع زنجیره‌ی شکست‌های قبلی، به تمام اهداف تعیین‌شده‌ی خود دست یابد. بااین‌حال، اسپیس ایکس به‌زودی نسخه‌ی کنونی از این موشک غول‌پیکره نقره‌ای را کنار خواهد گذاشت و به سراغ پرتاب مدل‌های بهبودیافته‌تر خواهد رفت.
بازار ![]()
اسپیس ایکس در حال ساخت استارشیپ است تا به مسکونی‌سازی مریخ به دست بشر کمک کند. طبق گفته‌ی ایلان ماسک، برای رسیدن به این هدف بلندپروازانه، ابرموشک اسپیس ایکس که بزرگ‌ترین و قدرتمندترین وسیله‌ی پرتاب ساخته‌شده در تاریخ محسوب می‌شود، باید به‌مراتب بزرگ‌تر شود.
استارشیپ از دو عنصر ساخته‌شده از استیل ضدزنگ تشکیل شده: یک بوستر عظیم به نام سوپر هوی و یک مرحله‌ی فوقانی که استارشیپ یا به اختصار «شیپ» نامیده می‌شود. هر دو مرحله‌ی استارشیپ از موتورهای قدرتمند رپتور نیرو می‌گیرند و به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند تا به‌صورت کامل و سریع چندبارمصرف باشند.
مدل کنونی استارشیپ معروف به «نسخه 2»، 121 متر ارتفاع دارد و درمجموع از قدرت 39 موتور رپتور بهره می‌گیرد: 33 موتور روی سوپر هوی و 6 موتور روی شیپ. اما نسخه‌های بعدی قرار است از این هم قوی‌تر و بزرگ‌تر باشند. ماسک در رویداد به‌روزرسانی استارشیپ که ماه مه گذشته به‌صورت زنده پخش شد، گفت نسخه بعدی به نام «نسخه 3»، 124٫4 متر ارتفاع خواهد داشت. یکی از اسلایدهای ارائه نیز نسخه‌ای با نام «استارشیپ آینده» را نشان داد که ارتفاعش به 142 متر می‌رسد.
مدل 142 متری استارشیپ احتمالاً همان «نسخه 4» (V4) است که ماسک دوشنبه 25 اوت، یک روز قبل از پرواز دهم، در پستی در شبکه اجتماعی ایکس درباره‌اش صحبت کرد. او نوشت:
استارشیپ نسخه 4 با افزودن 3 موتور رپتور دیگر به فضاپیمایی بسیار بلندتر، 42 موتور خواهد داشت. این فضاپیما در سال 2027 پرواز خواهد کرد. استارشیپ نسخه 3 ارتقایی عظیم نسبت به نسخه 2 کنونی است و باید تا پایان سال مراحل تولید و آزمایش را تکمیل و از سال بعد، پروازهای سنگینش را آغاز کند.
اگر همه چیز طبق برنامه پیش برود، برخی از نسخه‌های سوم استارشیپ عازم مریخ خواهند شد. اسپیس ایکس سال 2026 را برای انجام نخستین مأموریت‌های استارشیپ به مریخ که از نوع آزمایشی، بدون سرنشین و فاقد تجهیزات خواهند بود، هدف قرار داده است.
دن هوت، گزارشگر اسپیس ایکس، عصر دوشنبه در پخش اینترنتی پرواز دهم با اشاره به مأموریت‌های مریخی استارشیپ، گفت: «آن‌ها فقط قرار است سطح‌نشین‌هایی با حداقل دوام‌پذیری را به‌طور مستقیم از بخش پایینی بدنه موشک و بدون استفاده از پایه‌های فرود، روی سطح مریخ قرار دهند. این مأموریت‌ها صرفاً به ما کمک می‌کنند تا ثابت کنیم که واقعاً قادر به رسیدن به مریخ هستیم. می‌خواهیم روی یادگیری تا بیش‌ترین حد ممکن تمرکز کنیم و نیازمندی‌های سفر و فرود را نشان دهیم.»
اگر همه چیز با ناوگان آزمایشی مریخ خوب پیش برود، اسپیس ایکس در پنجره پرتاب بعدی مریخ در سال‌های 2028-2029، سطح فعالیت‌هایش را افزایش خواهد داد. (مریخ و زمین هر 26 ماه یک بار برای پرواز بین‌سیاره‌ای هم‌راستا می‌شوند.)
آماندا لی، دیگر گزارشگر اسپیس ایکس که در همراهی با هوت، پخش زنده دوشنبه را برگزار کرد، گفت: «ما تلاش می‌کنیم زیرساخت‌های اولیه را فرود آورده و تجهیزات بیشتری ارسال و منابع موجود در سیاره را ارزیابی کنیم»، وی همچنین با اشاره به ربات انسان‌نمای تسلا، افزود اپتیموس نیز در پرواز حضور خواهد داشت تا کارهای سنگین اولیه را انجام دهد».
هوت در ادامه گفت از پنجره پرتاب 2030-2031 به بعد، «به افزایش میزان بار ارسالی در هر فضاپیما ادامه خواهیم داد و همزمان به احداث زیرساخت بیشتر، یافتن منابع و تولید سوخت برای فضاپیماهایی می‌پردازیم که از مریخ بازمی‌گردند. تا سال 2033، می‌خواهیم میزان بار هر استارشیپ را دو برابر کنیم و به تدریج به فراهم‌کردن زمینه‌ی حضور خودکفا در سیاره سرخ نزدیک شویم».
رسیدن به آن نقطه آسان نخواهد بود؛ تمام پروازهای قبلی استارشیپ زیرمداری بوده‌اند و این موشک هنوز حتی به مدار زمین نرسیده است. سه پرواز آزمایشی اخیر قبل از پرواز دهم نیز به انفجار زودهنگام استارشیپ ختم شدند.
ایلان ماسک در پخش زنده دوشنبه به بیان برخی از بزرگ‌ترین چالش‌ها پرداخت. یکی از سخت‌ترین کارها، تکمیل سپر حرارتی مرحله‌ی فوقانی است که از موشک حین عبور از جو زمین و دیگر سیاره‌ها محافظت می‌کند. ماسک تأکید کرد که این فناوری برای تحقق چندبارمصرفی کامل و سریع، ضروری است.
چالش دیگر، پر کردن مخازن استارشیپ در مدار زمین است. مرحله فوقانی در هر پرواز با سوخت کم پرتاب می‌شود تا وزن بیشتری برای بار داشته باشد. درنتیجه، استارشیپ‌هایی که به ماه یا مریخ می‌روند، باید قبل از آغاز سفرشان، چندین بار در مدار زمین سوخت‌گیری کنند.
ماسک گفت: «تا جایی که اطلاع دارم، هیچ‌کس تاکنون انتقال سوخت در مدار را در این مقیاس آزمایش نکرده است.» اسپیس ایکس قصد دارد سال آینده به سراغ آزمایش سوخت‌گیری مداری با استارشیپ برود. ماسک در پایان گفت:
من مطمئنم تیم فوق‌العاده بااستعداد اسپیس ایکس به این اهداف دست خواهد یافت و ما در آینده استارشیپ‌ها را روی مریخ فرود خواهیم آورد و زندگی را روی این سیاره می‌سازیم.