بزرگنمايي:

پیام خوزستان - پالایشگاه گاز سرخون و قشم با ثبت نخستین پروژه CDM صنعت گاز کشور در سازمان ملل، دستیابی به رکوردهای تولید در زمستان سرد گذشته، بومی‌سازی بیش از 2850 قطعه توربین و اجرای راهکارهای نوآورانه زیست‌محیطی، به نماد خوداتکایی، تولید پایدار و پیشتازی فنی در جنوب کشور تبدیل شده است.

به گزارش شانا به نقل از مشعل، شرکت پالایش گاز سرخون و قشم به‌عنوان یکی از پالایشگاه‌های گازی کشور با فرآورش گاز طبیعی، استحصال میعانات گازی و تولید گاز مایع، بخشی از نیازهای انرژی پاک در جنوب کشور را تأمین می‌کند و با به‌کارگیری فناوری‌های مناسب می‌کوشد با تولید پایدار، خوداتکایی صنعت کشور و رعایت الزام‌های بهداشت، ایمنی و محیط زیست، انتظارهای ذی‌نفعان را برآورده کند. این پالایشگاه سال گذشته به رکوردهایی چشمگیر در بخش تولید دست یافت، ضمن آنکه در حمایت از تولید داخل و صیانت از محیط زیست نیز دستاوردهایی قابل‌توجه داشت، به‌گونه‌ای که در بخش محیط زیست، ثبت نخستین پروژه CDM صنعت گاز در سازمان ملل برای جمع‌آوری گازهای ارسالی به مشعل از سوی پالایشگاه گاز سرخون و قشم انجام شد.
شرکت پالایش گاز سرخون و قشم سال 1357 به‌منظور تأمین بخشی از نیازهای انرژی در استان‌های هرمزگان و کرمان، همچنین تولید مطلوب گاز طبیعی برای مصارف صنعتی، تجاری و خانگی در جنوب و جنوب شرقی کشور تأسیس شد. این پالایشگاه فعالیت‌های خود را در بخش پالایش گاز و فرآورش مایعات گازی سرخون در منطقه بندرعباس و حوزه گازی گورزین در جزیره قشم آغاز کرد. ظرفیت تولید گاز طبیعی این پالایشگاه 17 میلیون مترمکعب در روز، ظرفیت تولید میعانات گازی 11 هزار بشکه در روز و ظرفیت تولید پروپان و بوتان 90 تن در روز است.
ریسک‌پذیری بسیار بالا
زمستان پارسال که کشور سرمای کم‌سابقه‌ای را تجربه کرد، اقدام‌های اثرگذاری در برخی از پالایشگاه‌های گاز صورت گرفت که ازجمله این پالایشگاه‌ها می‌توان به پالایشگاه سرخون و قشم اشاره کرد. به گفته محمدرضا جولایی، مدیر هماهنگی و نظارت بر تولید شرکت ملی گاز ایران، برخی اقدام‌ها برای تأمین گاز به‌ویژه در فصل سرد زمستان با ریسک بسیار بالایی همراه است، اما مجموع این تلاش‌ها سبب شد حتی یک مترمکعب گاز برای تزریق به شبکه سراسری از دست نرود، همچنین با وجود برخی مشکلات و موانع ناشی از تحریم، شرکت پالایش گاز سرخون و قشم با استفاده از نیروهای متخصص توانست از موانع و مشکلات فرارو به‌خوبی عبور کند و به اهداف خود در زمینه افزایش تولید پایدار و تأمین انرژی مورد نیاز کشور دست یابد.
یکی از اهداف این شرکت، استفاده از نیروهای متخصص و جوانان خلاق و نخبه در انجام فعالیت‌ها بوده و در مسیر تحقق این هدف، گام‌های ارزشمندی برداشته شده است. شرکت پالایش گاز سرخون و قشم توانسته است در جنوب کشور و در کرانه خلیج همیشه فارس با توجه به توانمندی‌های موجود و تحمل شرایط آب‌وهوا به‌ویژه گرمای طاقت‌فرسای جغرافیای منطقه، گاز مورد نیاز بخش‌های خانگی، صنایع، تجاری و دیگر مراکز را با موفقیت تأمین کند.
افزایش تولید گاز
بخش قابل‌توجهی از گاز این پالایشگاه از میدان سرخون در بندرعباس تأمین می‌شود. با توجه به روند نزولی تولید از مخزن سرخون، بازنگری و به‌روزرسانی و مطالعات این مخزن در دستور کار شرکت بهره‌برداری نفت و گاز زاگرس جنوبی و راهکارهای پایداری تولید و نگهداشت پالایشگاه نیز بنا بر مطالعات انجام‌شده، در دستور کار شرکت قرار گرفته است. بر این اساس در سال‌های گذشته، پس از محاسبات و بررسی‌های فنی و مهندسی و دریافت مجوزهای لازم، تست کاهش فشار عملیاتی تا 45 بار انجام شد. با توجه به روند فزاینده کاهش تولید تا حدود 3.5 میلیون مترمکعب در روز، سناریوی تزریق گاز به خط سرخون - نیروگاه بندرعباس با هماهنگی و همکاری مراجع ذی‌ربط به‌مدت 72 ساعت به‌صورت عملی انجام و تست و نتایج به‌دست‌آمده علمی و فنی، همچنین بررسی و تجزیه‌وتحلیل و در پایان، راهکارهای تزریق به خط یادشده و مصرف گاز کم‌فشار پالایشگاه نهایی شد. 
با انجام این تست در مدت‌زمان یک ماه، تولید گاز تا 2 میلیون مترمکعب در روز و سایر محصولات پالایشگاه ازجمله ان‌جی‌ال و ال‌پی‌جی به‌ترتیب 35 و 38 درصد افزایش یافت. همسو با تأمین بخشی از نیازهای انرژی کشور و مصرف گاز طبیعی به‌عنوان سوخت دوستدار محیط زیست و مناسب برای مصارف صنعتی و خانگی در استان‌های هرمزگان و کرمان، پالایشگاه گاز سرخون و قشم، تنها پالایشگاه گاز جنوب کشور و استان هرمزگان و نماد تعالی و استمرار تولید شرکت ملی گاز ایران در این منطقه از کشور است.
راهبردهای محوری و اثرگذار
پالایشگاه گاز سرخون و قشم در اجرای برنامه‌های مورد نظر راهبردهایی را در نظر گرفته است که از آن جمله می‌توان به استمرار تولید کمی و کیفی و حفظ قابلیت اطمینان و آماده به‌کار بودن تجهیزات، توسعه و بهبود مدیریت اچ‌اس‌ئی با تأکید بر ارتقای سطح فرهنگ اچ اس ای اشاره کرد. 
یکی از اقدام‌های اثرگذاری که در این پالایشگاه انجام شده، خودکفایی در ساخت قطعات توربین گازی است که با همت متخصصان این شرکت و با همکاری سازندگان داخلی، پروژه‌های عظیمی برای نخستین‌ بار در سطح ملی و در بخش ساخت و تولید تجهیزات تأسیسات پالایشگاه گاز سرخون و قشم انجام شده است. بومی‌سازی قطعات کلیدی تنها شامل توربین کمپرسورها و توربوژنراتورها نبوده و بیش از 400 قلم از اقلام حساس مربوط به الکتروپمپ‌ها، الکتروفن‌ها، کمپرسورهای هوا و... را که ساخت بعضی از آنها، از سال‌های پیش آغاز شده بود، با شتاب و افزایش کمّی و کیفی در دستور کار قرار داده است. در این زمینه برخی ابتکارها به وقوع پیوسته که با چنین اقدام‌ها و ابتکارهایی، صرفه‌جویی مالی چشمگیری در صنعت نفت و گاز کشور از سوی متخصصان و کارشناسان توانمند داخلی در شرکت پالایش گاز سرخون و قشم انجام شده است.
ساخت بیش از 2850 قطعه توربین راستون
ساخت بیش از 2850 قطعه توربین راستون در این مجموعه از دیگر فعالیت‌هایی است که در جهت خودکفایی در ساخت تجهیزات مربوط به صنعت گاز می‌توان اشاره کرد. این مجموعه پالایشگاهی برای رفع معضلات و مشکلات ناشی از تحریم‌ها، بیش از 140 قلم شامل 2 هزار و 850 قطعه توربین راستون را ساخته که صرفه‌جویی مالی قابل‌ملاحظه‌ای به همراه داشته است.
از سرویس خارج کردن واحد شیرین‌سازی گاز و جایگزین کردن ماده جاذب H2S، تزریق آب همراه گاز به سازند چاه، کاهش فشار عملیاتی پالایشگاه با تخلیه طبیعی، پیگیری سناریوی استفاده از گاز کم‌فشار تولیدی پالایشگاه و پیگیری فشارپذیری خط 22 اینچ تا فشار 600 پام ازجمله اقدام‌هایی است که در سال‌های گذشته در این پالایشگاه صورت گرفته است.
سازوکار توسعه تمیز
ثبت نخستین پروژه CDM صنعت گاز در سازمان ملل برای جمع‌آوری گازهای ارسالی به مشعل که از سوی این پالایشگاه تهیه شده است، اقدام دیگری است که از سوی کارکنان تلاشگر این مجموعه پالایشگاهی در کشور رقم خورده است. CDM به سازوکار توسعه تمیز (Clean Development Mechanism) اشاره دارد و درواقع یکی از سازوکارهای قابل‌انعطاف است که در پروتکل کیوتو تعریف شده است. کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و اجرای طرح‌های کاهش انتشار کربن (CER) بخشی از این سازوکار است.
با توجه به اینکه این پروژه بر اساس شرح فعالیت جمع‌آوری گازهای ارسالی به مشعل پالایشگاه گاز سرخون و قشم در حین اجرای پروژه طراحی و توسعه یافته و به تأیید سازمان ملل رسیده است، این نخستین متدولوژی کشور و خاورمیانه در جمع‌آوری گازهای ارسالی به مشعل بوده که کاملاً بومی است و در پروژه‌های جمع‌آوری گازهای ارسالی به مشعل دیگر پالایشگاه‌ها نیز کاربرد دارد. اجرای این طرح دارای مزایای اقتصادی و زیست‌محیطی بی‌شماری برای پالایشگاه‌ها و مناطق اطراف آن است و به بهینه‌سازی منابع و جلوگیری از هدررفت سوخت نیز کمک می‌کند.
با اجرای این پروژه از 3.14 میلیون مترمکعب در سال و 1800 مترمکعب در ساعت گاز شیرین در مشعل پالایشگاه جلوگیری می‌شود که به دریافت سالانه 48 هزار گواهی کاهش دی‌اکسید کربن از سازمان ملل متحد و فروش آن در بازارهای جهانی منجر می‌شود. بر اساس اعلام مسئولان، با اجرای این طرح به‌دلیل کاهش سوزاندن گازهای مازاد در مشعل پالایشگاه‌ها، آلودگی هوای سایت پروژه و مناطق اطراف کاهش یافته که جایگزینی گاز بازیافتی با سوخت‌های مایع در شبکه مصرف، کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی، افزایش میزان تولید گاز و افزایش درآمد پالایشگاه‌ها را به دنبال دارد.
اجرا و ثبت این پروژه تحت سازوکار توسعه پاک منجر به کاهش 37 درصدی انتشار آلایندگی از پالایشگاه گاز سرخون و قشم نسبت به سناریوی پایه می‌شود که نشان از کاهش بیش از 25 درصدی مازاد بر تعهدات پالایشگاه گاز سرخون و قشم است و می‌تواند این مازاد را در بازارهای بین‌المللی یا به جای تعهدات دیگر مجتمع‌های شرکت ملی گاز ایران عرضه کند.
تعمیرات اساسی با تکیه بر توان داخل
ازجمله اقدام‌های مهم پالایشگاه‌های کشور، انجام تعمیرات اساسی است که این موضوع پشتیبان پایداری و توسعه تولید پالایشگاه‌ها به‌شمار می‌آید. افزایش قابلیت اطمینان تجهیزات واحدهای مختلف تأسیسات پالایشگاه گاز سرخون و قشم به جهت تولید پایدار گاز طبیعی، ایمن، پاک و استاندارد، ازجمله مأموریت‌ها و سیاست‌های اصلی این شرکت به شمار می‌آید. با شروع به‌موقع و سریع دستورکارهای تعمیرات اساسی سالیانه، تعمیرات اساسی این پالایشگاه از ابتدای سال جاری آغاز شده است. در پالایشگاه گاز سرخون و قشم شاهد بلوغ فنی و برنامه‌ریزی دقیق متخصصان، کارشناسان و کارکنان توانمند و باتجربه در تعمیرات اساسی تجهیزات در حفظ و استمرار تولید هستیم و این فعالیت‌های مهم در کمترین بازه زمانی و با رعایت دستورعمل‌ها و ضوابط ایمنی و بهداشتی، با دقت خاصی در این شرکت انجام می‌شود.
دریافت گواهینامه زیست‌محیطی
رعایت دستورعمل‌های مربوط به اچ‌اس‌ئی و حفظ محیط زیست، از دیگر اقدام‌هایی است که در پالایشگاه گاز سرخون و قشم به طور دقیق و منظم صورت می‌گیرد. بر این اساس این شرکت سال گذشته موفق به دریافت «گواهینامه عدم آلایندگی» شد. 15 درصد از کل اعتبارات مصوب شرکت پالایش گاز سرخون و قشم درسال‌های گذشته به فعالیت‌های زیست‌محیطی اختصاص داده شده است. شبکه پالایشگاهی در بالادست صنعت گاز کشور، همواره نقشی بی‌بدیل در تأمین این انرژی ارزشمند ایفا کرده است؛ کارکنان این بخش از صنعت گاز با تحمل شرایط سخت جغرافیایی در همه فصول سال تلاش کرده‌اند نقطه‌ای از کشور که خطوط سراسری گاز از آنجا عبور کرده است، دچار کمبود نشود و این مهم با همدلی از جنس با هم بودن در همه پالایشگاه‌های گاز کشور ازجمله سرخون و قشم محقق شده است.