بزرگنمايي:

پیام خوزستان - در سال‌های اخیر، با توجه به هشدارهای رهبر معظم انقلاب درباره بحران جمعیت و پیری آینده کشور، گروه‌های مردمی و دغدغه‌مند در استان‌های مختلف تلاش کرده‌اند تا در عرصه فرهنگ‌سازی، آموزش و گفتمان‌سازی در حوزه جمعیت وارد میدان شوند. در همین راستا، خبرنگار گروه جمعیت و تعالی خانواده خبرگزاری رسا گفت‌وگویی داشته با حجت‌الاسلام سعید سلامت نژاد، دبیر مجمع فعالان جمعیت استان خوزستان و عضو قرارگاه جمعیت دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور که در ادامه به آن پرداخته شده است.
رسا: نحوه شکل‌گیری مجمع فعالان جمعیت استان خوزستان و رویکرد اصلی آن را توضیح دهید؟
تقریباً از سال 1400، جمعی از فعالان دغدغه‌مند حوزه جمعیت در استان خوزستان، گرد هم آمدیم و تصمیم گرفتیم زمینه کنشگری در این حوزه را فراهم کنیم. اولین قدم ما این بود که مشاهده کردیم در مسجد و سطح جامعه، کنشگر فعال در حوزه جمعیت بسیار کم است.
بنابراین، دوره‌های متمرکزی در شهر و استان برگزار کردیم تا فعالان فرهنگی دغدغه‌مند را هوشیار کنیم و شبکه‌ای گسترده در حوزه جمعیت شکل دهیم. هدف این بود که دغدغه و سخنان رهبر معظم انقلاب در موضوع جمعیت به کف جامعه منتقل شود. پس از برگزاری چند دوره آموزشی، نزدیک به 300 کنشگر تربیت شدند که به تبیین مسائل جمعیتی و حوزه‌های تخصصی آن در سطح نخبگان و عموم مردم می‌پردازند. در حال حاضر در حدود 15 شهرستان استان کنشگر فعال داریم که هر کدام شبکه‌ای در سطح محلات دارند. این شبکه‌ها از 5 تا 10 حلقه میانی تشکیل شده‌اند و در شهرهای مختلف استان از جمله اهواز فعالیت می‌کنند. فعالیت‌های متنوعی انجام شده است؛ از برگزاری دوره‌های آموزشی و جلسات مادرانه در محلات گرفته تا نشست‌های تبیینی در حوزه‌های علمیه و دانشگاه‌ها. تاکنون بیش از 10 دوره تخصصی در دانشکده‌های مختلف برگزار شده است. رسا: لطفاً درباره فعالیت‌های تخصصی و کارگاهی بیشتر توضیح دهید. یکی از کارهای مهم ما برگزاری کارگاه‌های تخصصی درباره موضوع سقط جنین در شهرهای مختلف استان خوزستان است. فعالانی که در این کارگاه‌ها تربیت می‌شوند، موظف‌اند مسائل مربوط به سقط جنین را در محلات خود مطرح کرده و خانواده‌ها را نسبت به پیامدهای آن آگاه کنند. از سال 1403 نیز سلسله جلساتی تحت عنوان «مجردها» برگزار کردیم که در پنج جلسه آن، آقای دکتر عزیزی حضور داشتند و حدود 700 نفر از جوانان جامعه در این جلسات شرکت کردند. همچنین شبکه‌ای در زمینه واسطه‌گری ازدواج ایجاد کرده‌ایم که توسط فعالان ما اداره می‌شود. بخشی از فعالیت‌های ما شامل تجلیل از خانواده‌های خوش‌جمعیت با عنوان «خانواده‌های باشکوه» است که هر ساله در هفته جمعیت برگزار می‌شود و امسال نیز ادامه خواهد داشت. رسا: چه میزان تأثیرگذاری در رشد جمعیت استان مشاهده شده است؟ از سال 1401 تاکنون، یکی از مهم‌ترین عملیات‌های ما راه‌اندازی گروه‌های مادرانه محور محلات بوده است. این گروه‌ها در اهواز و دیگر شهرستان‌ها جلساتی در منازل برگزار می‌کنند و مسائل حوزه جمعیت را به خانواده‌ها منتقل می‌کنند. این جلسات به شناسایی و اقناع خانواده‌هایی که قصد سقط جنین داشته‌اند کمک زیادی کرده و آنان را به دستگاه‌ها و امام‌جمعه‌های محل جهت حمایت وصل کرده است. برخی گروه‌ها گزارش داده‌اند که موارد انصراف از سقط جنین در آن‌ها به 60 مورد رسیده است. امسال قصد داریم این طرح مادرانه محور را در سراسر استان و محلات گسترش دهیم تا مسئله جمعیت و به‌خصوص موضوع سقط جنین به کف جامعه برسد و تعداد بیشتری از خانواده‌ها در این حوزه حمایت شوند. رسا: آیا مورد خاص و تأثیرگذاری در این زمینه داشته‌اید؟ در هفته جمعیت نمایشگاهی در مصلی اهواز برگزار شد که یکی از کنشگران ما موفق شد مادری با پنج فرزند را که ششمین فرزندش را باردار بود و به دلیل مشکلات مالی قصد داشت سقط جنین انجام دهد، شناسایی و اقناع کند. این مادر با حمایت دفتر امام جمعه به گروه مواسات مادرانه که ویژه حمایت از خانواده‌های کم‌برخوردار است وصل شد و در نهایت منصرف شد. این نمونه‌ای از اقدامات موفق ما در حوزه حمایت از خانواده‌ها و کاهش سقط جنین است. رسا: چه راهکارهایی برای افزایش مشارکت مردمی و کمک مسئولان دارید؟ راهکارها را می‌توان در دو بُعد مردم و مسئولان بررسی کرد. از سوی مردم، ابتدا باید قشر فرهنگی و دغدغه‌مند جامعه نسبت به مسائل جمعیت هوشیارتر شوند. البته این آگاهی هنوز کامل نیست. از سوی مسئولان، به‌ویژه دستگاه‌های فرهنگی و اجرایی، انتظار داریم وظایف قانونی خود در حوزه جمعیت را به‌خوبی انجام دهند. متأسفانه ورود آن‌ها تاکنون محدود به شعار و حمایت‌های جزئی بوده است. اگر دستگاه‌ها به قانون جمعیت پایبند باشند و حمایت کنند، شاهد تحول چشمگیر در این حوزه خواهیم بود. مردم نسبت به فرزندآوری دافعه‌ای ندارند، اما مشکلات اقتصادی و تصمیمات اشتباه گذشته، و همچنین کمبود فرهنگ‌سازی، موانعی جدی ایجاد کرده‌اند. اگر کنشگران فرهنگی با گفتمان صحیح وارد عمل شوند و نهادهای حاکمیتی مشوق‌های مناسب مانند زمین و وام را احیا کنند، می‌توان شاهد روند افزایشی جمعیت بود. رسا: وضعیت جمعیت استان خوزستان را نسبت به سایر استان‌ها چگونه ارزیابی می‌کنید؟ وضعیت جمعیت استان نسبت به گذشته کاهشی است و مطلوب نیست، اما نمی‌توان وضعیت کلی را در تمام شهرستان‌ها یکسان دانست. برخی شهرستان‌ها وضعیت نسبتاً مطلوبی دارند، به ویژه شهرستان‌هایی با جمعیت عرب‌نشین، اما مرکز استان و برخی مناطق دیگر وضعیت قرمز و بحرانی دارند. شهرهایی مانند بهبهان و اندیمشک نیز به شدت دچار مشکل شده و به سمت چاله جمعیتی حرکت می‌کنند.