بزرگنمايي:

پیام خوزستان - تسنیم / رئیس شورای اطلاع‌رسانی دولت سیزدهم می‌گوید: شهید رئیسی شخصیتِ در طراز انقلاب اسلامی است؛ با مرور ویژگی‌های شخصیت‌های انقلاب این‌گونه می‌فهمیم که شخصیت‌های زحمت‌کش، متدین و انقلابی زیادی داریم ولی، مگر چند نفر مثل حاج قاسم سلیمانی و آقای رئیسی می‌شوند. 
دو هفته به اولین سالگرد شهادت رئیس‌جمهوری اسلامی مانده است؛ دومین رئیس دولتی که در جمهوری اسلامی ایران در راه خدمت، به شهادت رسید؛ اولین شهید، محمدعلی رجایی و دیگری، سید ابراهیم رئیسی.
آیت‌الله رئیسی در حادثه سقوط بالگرد در 30 اردیبهشت 1403 به شهادت رسید و کشور ضمن متحمل شدن شرایطِ سختِ ازدست‌دادن رئیس‌جمهور، یک امام جمعه، وزیر امور خارجه و یک استاندار اما پابرجا و مستحکم به پیش رفت و مشکلی رخ نداد و بعد از چند ده روز، جایگزین وی از سوی مردم منتخب شد.
خبرگزاری تسنیم به‌مناسبت فرارسیدن اولین سالگرد شهید رئیسی رئیس‌جمهور فقید، مصاحبه‌هایی را در قالب یک پرونده ویژه انجام داده است که در این ایام در حال انتشار است.
در این مصاحبه سراغ سپهر خلجی رئیس شورای اطلاع‌رسانی دولت سیزدهم و هم‌چنین قائم‌مقام رئیس‌دفتر رئیس‌جمهور رفتیم تا به بررسی خاطرات، سبک کاری، نحوۀ مواجهۀ شهید جمهور با مدیران و نگاه او به مسائل مختلف داخلی و خارجی بپردازیم.
متن این گفت‌وگو به‌شرح زیر است:
تسنیم: درباره سابقه آشنایی‌تان با شهید رئیسی و آغاز همکاری با ایشان توضیح بفرمایید.
خلجی: بنده از زمانی که آقای رئیسی در مسئولیت‌های مختلف قضایی بودند ایشان را می‌شناختم و به‌واسطه‌ی شرایط کاری ایشان را در برخی برنامه‌ها می‌دیدم. در اوایل 1390 برای ارائه گزارشی خدمت‌شان رسیدم و از نزدیک آشنا شدیم و این شروع آشنایی بیشتر بود تا زمانی که تولیت آستان قدس رضوی را عهده‌دار شدند. در آن دوره نظرشان بر این بود که در آستان قدس به ایشان کمک کنم. بعد از انتصاب به ریاست قوه قضاییه نیز خواستند که به قوه بروم اما مجدداً امکان همکاری فراهم نشد.
بعد از پیروزی‌شان در انتخابات سال 1400 اصرار داشتند که با دولت ایشان همکاری داشته باشم که نهایتاً به عنوان قائم مقام رئیس‌دفتر رئیس‌جمهور و شورای اطلاع‌رسانی دولت همکاری آغاز شد. به‌واسطه نوع و جایگاه مسئولیت توفیق داشتم که ارتباط نزدیک‌تری با رئیس‌جمهور شهید داشته باشم.
تسنیم: از نظر شما شهید رئیسی چه ویژگی‌هایی داشت که در اذهان و قلوب مردم ماندگار شد؟ شما به‌عنوان همکارشان که از نزدیک مرتبط بودید، چه ویژگی‌های خاص برای ایشان متصور هستید که در دل مردم جا باز کرد؟
خلجی: وقتی درباره شهید رئیسی صحبت می‌کنیم در واقع درباره شخصیتی سخن می‌گوییم که حضرت آقا در توصیف ایشان می‌فرمایند او شخصیتی جامع‌الاطراف بود. طبیعتاً چنین شخصیتی یک فرآیند را طی می‌کند که به این شرایط و موقعیت می‌رسد و حتماً باید این سِیر تکمیل شخصیتی را در نظر گرفت. ساخته شدن چنین شخصیتی نیازمند سال‌ها کار، کسب تجربه در موقعیت‌های گوناگون و مراقبه است. آقای رئیسی سال‌ها در مراتب مختلف حکمرانی کشور حضور و از حضرت امام(ره) و حضرت آقا حکم مسئولیت داشت.
علاوه بر آن او فرزند حوزه بود و تنها رئیس قوه قضاییه‌ای بود که مدرک دکترای حقوق هم داشت. شهید رئیسی مسئولیت‌های متعددی از جمله دادستان‌کل کشور، معاون اول قوه قضاییه، ریاست قوه قضاییه و تولیت آستان قدس رضوی را عهده‌دار شده بود.
رهبر معظم انقلاب شاید در یکسال گذشته بیش از 50 عنوان در توصیف شهید رئیسی به‌صورت خاص بیان فرمودند و عناوین مختلفی را به‌کار بردند که دلایل طرح هر کدام جای تأمل دارد؛ از جمله اینکه فرمودند شهید رئیسی شخصیت برجسته‌ای، یکی از بهترین‌ها زیر آسمان بود و رئیس‌جمهور مغتنم و محبوب نیز دیگر تعابیر ایشان درباره شهید رئیسی است. وقتی می‌فرمایند شهید رئیسی نصاب جدیدی از خدمت‌رسانی به مردم را رونمایی کرد و نبود او یک خسارت بزرگ است، افق‌هایی از این شخصیت ترسیم می‌شود.
در نهایت هم رهبر انقلاب شهید رئیسی را با امیرکبیر مقایسه فرمودند که می‌شود در یک دوره کوتاه خدمات مهمی انجام شود، مانند دوره‌ی کوتاه امیرکبیر.
باید توجه داشته باشیم که شهید رئیسی در هر موقعیتی که قرار گرفت در عرض مدت کوتاهی آن سازمان را متحول کرد. آقای رئیسی در عرض سه سال حضور در آستان قدس تحول عظیمی در رویکرد مدیریتی و مردمی آن نهاد ایجاد کرد. در قوه قضاییه در طول سه سال تصویر این نهاد را به‌کلی تغییر داد.
با حضور در دولت هم فقط در عرض سه سال دولت را به میان مردم برد و ریل حرکت دولت را کاملاً به‌نفع مردم و پیشرفت کشور تغییر داد. عمده مسئولیت‌های او تا پیش از ریاست‌جمهوری از نوع مسئولیت‌های انتصابی بود اما در عین حال محبوبیت گسترده مردمی داشت، این اتفاق هم کاملاً ریشه در اخلاق، اخلاص و روحیه مردمی و تحولی او داشت.
اگر بخواهم در توصیف ویژگی‌های شخصیتی شهید رئیسی سخن بگویم، باید اشاره کرد آقای رئیسی سیاست‌مداری اخلاق‌مدار و متشرع بود. یعنی سیاستمداری که کنشگریِ او بر پایه اخلاق و شرع قرار داشت. همه توهین‌هایی را که به ایشان در کارزار انتخابات و در طول سه سال ریاست‌جمهوری شد، به‌یاد داریم اما هیچ‌وقت از دایره اخلاق پا را فراتر نگذاشت.
حضور و برپایی روضه‌های هفتگی، دعا و توسل موجب شده بود که شخصیت ایشان ساخته و پرداخته شود. اگر کسی یک‌بار با او ملاقات می‌کرد متوجه ساده، اخلاص و خاکی‌بودن او می‌شد. شهید رئیسی در عین حال که جدی و مقتدر بود اما در مواجهه با افراد، صمیمی برخورد می‌کرد.
صداقت از دیگر خصوصیاتی است که شهید رئیسی از آن برخوردار بود؛ البته این صادق بودن مایه‌ی اعتماد می‌شد. بسیاری از گشایش‌هایی که در دوره مسئولیتی‌شان در سیاست خارجی رخ داد، به‌خاطر برخوردهای صادقانه با شخصیت‌های خارجی بود. البته چون بحث به سیاست خارجی رسید جا دارد از تلاش شبانه‌روزی، اخلاص، و روحیه‌ی جهادی شهید امیرعبداللهیان رحمت‌الله‌علیه یاد کنیم؛ دیپلمات انقلابی و مومن.
ساده‌زیستی و پاک‌دستی از دیگر ویژگی‌های شخصیتی شهید رئیسی است. او سال‌ها مسئولیت‌های مختلف در رده‌های نظام حکمرانی داشت و سلامت خود و اطرافیان را حفظ کرده بود.
باید توجه داشته باشیم که ساخته‌شدن یک شخصیت در این تراز نیازمند زمان و مراقبه‌ی بسیار است تا یک فردی که بر جایگاهی تصمیم‌ساز و اثرگذار نشسته بتواند بر نفس خود نیز تسلط داشته باشد این کار هرکسی نیست. مشکل برخی از کارگزاران حکومتی دقیقاً همین است که نه بر نفس خود می‌توانند غلبه کنند و نه بر خانواده و اطرافیان خود احاطه دارند. بالاخره در عالم سیاست و مسئولیت، برخی دچار لغزش می‌شوند. عالم سیاست، لغزش‌گاه است. شخصیتی که سال‌ها در رده‌های مختلف حاکمیت حضور داشته و دستش هم باز بوده اما لغزش نمی‌کند و بر نفس خود هم تسلط دارد حتماً حائز ویژگی‌هایی است.
در تمام این سال‌ها در بخش‌های مختلف حاکمیت حضور داشتم اما واقعیت این است که در این سطح نمونه‌ای مانند شهید رئیسی را نمی‌توانم مثال بزنم یا شاید حداقل در دایره شناخت بنده کسی از مدیران نظام با این ویژگی‌ها وجود ندارد.
تسنیم: به‌یاد دارم اوایل دهه 1390 بود که آقای رئیسی در یک اجتماع مردمی برای عزای شهادت حضرت فاطمه(ع) سخنرانی داشت؛ بارها شاهد بودیم که شهید رئیسی در مسئولیت‌های مختلف‌شان، سخنرانی و منبر را داشتند و هرساله سخنرانی در شب قدر در حرم امامزاده صالح(ع) را ترک نمی‌کردند، هم‌چنین حضور و سخنرانی در هیئات بزرگ تهران در مناسبت‌های مختلف را شاهد بودیم، چگونه یک مسئول با این حد از مشغله، اما حضور در جلسات توسل به اهل‌بیت(ع) را ترک نمی‌کرد؟
خلجی: شهید رئیسی حقیقتاً امام‌حسینی بود و ارادت ویژه‌ای به مادرشان حضرت زهرا(ع) داشتند. او متوسلِ متوکل بود، او هیئتی بود و در اوج مشغله‌ها در دوران ریاست‌جمهوری که آن دوره از لحاظ مدیریتی دوره سختی بود، جلسات روضه و توسل را ترک نمی‌کرد. دعای توسل غروب سه‌شنبه‌ها، روضه هفتگی و ماهانه، دعای کمیل، ندبه، تهجد و نمازشب‌شان ترک نمی‌شد. هم‌چنین مراسمات ماهانه در خانه‌شان شخصی‌شان برقرار بود.
بعد از شهادت آقای رئیسی که هیئت دولت به دیدار حضرت آقا رفتند، بعد از توضیحات آقای مخبر، رهبر معظم انقلاب دربارۀ معنویتِ رئیس‌جمهور شهید فرمودند که " ایشان اهل دعا بود، اهل ذکر بود، اهل توسّل بود، اهل گریه بود و دلش روشن بود و قلباً با عالم غیب مرتبط بود؛ و همین‌هاست که انسان را نجات می‌دهد، انسان را پیش می‌برد."
باید این نکته مورد دقت قرار بگیرد که رهبر انقلاب وقتی این‌گونه فرمایش می‌کنند یعنی چیزی در وجود آقای رئیسی دیده‌اند. این‌ها بود که از آقای رئیسی یک شخصیت مکتبی و اهل توسل و توکل ساخته بود و به‌این علت می‌گوییم شهید رئیسی شخصیتِ در طراز انقلاب اسلامی است. با مرور ویژگی‌های شخصیت‌های انقلاب این‌گونه می‌فهمیم که شخصیت‌های زحمت‌کش، متدین و انقلابی زیادی داریم ولی مگر چند نفر مثل حاج قاسم سلیمانی و آقای رئیسی می‌شوند؟ دهه‌ها زمان می‌برد تا یک شخصیتی مثل شهیدان سلیمانی، بهشتی، و رئیسی ساخته شود.
آقای رئیسی معتقد بود که امکانات و استعداد در کشور کم نداریم و باید بتوانیم از این‌ها برای پیشرفت کشور استفاده کنیم. او حل مسائل را در داخل جستجو می‌کرد و نه در خارج. البته این نکته به آن معنا نبود که با خارج ارتباط نداشته باشد بلکه اتفاقاً در دوران سه‌ساله‌ی ایشان دستاوردهای بزرگی در عرصه‌های مختلف سیاست خارجی شکل گرفت اما در عین حال معتقد بود جمهوری اسلامی این ظرفیت را دارد که بتواند بدون نگاه به خارج بر بسیاری از مشکلات فائق بیاید.
آقای رئیسی اهل هزینه‌دادن برای نظام بود و واقعاً هم هزینه می‌داد، نه مانند برخی مسئولان که تا قدری مورد فشار قرار می‌گیرند، همه‌چیز را فدای خود می‌کنند و یا از نظام و ارزش‌ها و انقلاب و شخصیت‌های ملی و مذهبی برای خود هزینه می‌کنند. او خود را سرباز انقلاب می‌دانست. رئیس‌جمهور شهید حقیقتاً در قبال نظام و رهبری شأنی جز سربازی برای خود قائل نبود.
خیلی‌ها را دیدیم که قدری مورد اقبال مردم قرار گرفتند دچار توهم شدند و با نظام زاویه پیدا کردند ولی شهید رئیسی با اینکه محبوب قلوب مردم بود اما خود را خدمت‌گزاری ساده می‌دانست. به‌یاد نداریم که آقای رئیسی یک پنج‌شنبه و جمعه را تعطیل بوده باشد. با اینکه با این حجم از کار، قاعدتاً میزانی از استراحت طبیعی است اما آقای رئیسی این‌گونه نبود.
تسنیم: آقای جمشیدی معاون سیاسی دفتر شهید رئیسی بعد از شهید ایشان گفته بود که او در دیدارهای خارجی می‌گفت که من سرباز رهبری و مردم هستم...
خلجی: بله، آقای رئیسی این نگاه را داشت و این‌گونه بود که خدا به او عزت داد. شهید رئیسی اهل امید بود و هیچ‌گاه او را ناامید نمی‌دیدیم. به‌رغم اشراف بر مسائل و مشکلات کشور اما هیچگاه دچار یأس نشد و به جامعه هم امید می‌داد. ممکن بود در صحبت با مردم بگوید که کشور دچار مشکل اقتصادی است اما ترس را به دل مردم نمی‌انداخت.
آقای رئیسی اهل تصمیمات بزرگ بود و با این مشی جلو می‌رفت؛ در سیاست داخلی و خارجی تصمیمات بزرگی برای حل مسائل اتخاذ کرد و بسیاری از مسائل مانند حل ارتباط با عربستان، حرکت به سمت برقراری روابط با مصر و غیره در آن دوره بنیان گذاشته شد. هم‌چنین پیوستن ایران به اتحادیه‌های بین‌المللی که دستاوردی برای کشور بود، با تصمیم دولت سیزدهم عملی شد.
ما در دولت ایشان شاهد انجام عملیات وعده صادق یک بودیم؛ این کار نیازمند هماهنگی همه ساختار و تصمیم به‌هنگام است. طبیعی است که در این زمینه نظرات مختلفی وجود داشته باشد ولی شهید رئیسی به‌عنوان رئیس‌جمهور و رئیس شورای‌عالی امنیت ملی پای‌کار ایستاد و گفت باید سیلی درس‌آموز به رژیم صهیونیستی زده شده و آنچه فرمانده معظم کل قوا تدبیر فرمودند حتماً باید اجرا شود.
ایشان پای منافع کشور ایستاده بود و هیچ‌گاه مقابل تهدید علیه جمهوری اسلامی و انقلاب بود کوتاه نمی‌آمد. آقای رئیسی در عین حال، بر اساس حکمت حرکت می‌کرد و انقلابیِ حکمت‌مدار بود.
او دوگانه‌ها را در فضای کشور جمع کرد؛ سال‌ها قبل دوگانه‌هایی از قبیل دیپلماسی-میدان، جان-نان و دولت-نظام در کشور شکل گرفته بود و آقای رئیسی با مسئولیت‌پذیری آن را از خنثی کرد. تنها دولت بعد از دوران ریاست‌جمهوریِ حضرت آقا که توانست دوگانه‌های خسارت‌بار را از بین برد، دولت آقای رئیسی بود.
این روزها برخی سخنان به‌نحوی غیر‌واقع‌بینانه مطرح می‌شود که گویی مشکلات موجود به‌یک‌باره در کشور ایجاد شده است اما باید همه بدانند که بیش از سه دهه دولت‌ها در اختیار جریان اصلاحات بوده که کشور این‌چنین دچار خسارت و مشکل شده است. کلاً سه سال دولت شهید رئیسی برقرار بود و هشت سال هم دولتی بود که شعارهای انقلابی می‌داد و الباقی دوران جریان اصلاح‌طلب حاکم مطلق بوده‌اند اما مسئولیت نمی‌پذیرند. گویا که تمامی مشکلات کشور در سه سال دولت آقای رئیسی حادث شده در حالی که اتفاقاً دولت شهید رئیسی در طول این سه سال دقیقاً در حال آواربرداری از خرابی‌های به‌جا مانده از دهه 90 بود و دستاوردهای بزرگ او را در این سه سال همه در احیاء کارخانجات، کاهش بیکاری، افزایش صادرات نفت، رشد اقتصادی، رشد تولید، کاهش تورم و کنترل نقدینگی و رسیدگی به محرومان و ... دیدند.
قامت شهید رئیسی در دسته‌بندی‌های سیاسی و حزبی و جریانی نمی‌گنجید به همین دلیل اساساً حزبی نبود و بلکه او ذوب در انقلاب اسلامی بود.
از جمله ویژگی‌های دوران ریاست جمهوری آقای رئیسی این بود که خط سازش و تسلیم در کشور کور شد، ریشه بخشی از عقده‌گشایی‌ها علیه آقای رئیسی به همین بر می‌گردد، اگرچه متأسفانه این جریان دوباره پاگرفته‌اند که خط سازش و تسلیم را احیا کنند. ما اطلاع داشتیم که چه پول‌هایی خرج می‌شد و چه پروژه‌هایی سفارش داده می‌شد تا شهید رئیسی را تخریب کنند البته با شهادت ایشان، جایگاه او در دل مردم تثبیت شد و آن خباثت‌ها به نتیجه نرسید.
اگر بخواهم به ویژگی دیگر آقای رئیسی اشاره کنم، سفارش‌ناپذیری است. او سفارش هیچ‌کسی را نمی‌کرد. نه فرزندانش عضو فلان هلدینگ و هیئت مدیره بودند و نه دامادهای او در ریاست جمهوری پست و مقام داشتند و نه در یک دیدار رسمی، اعضای خانواده‌اش در صف اول مراسم حضور داشتند و این‌گونه نبود که در هر دیداری اعضای خانواده‌شان به صف شوند.
بنده که از نزدیکان شهید رئیسی محسوب می‌شوم، بعد از شهادت ایشان با برادرشان آشنا شدم و هم‌چنین تصاویر منزل والدۀ ایشان در مشهد که بعد از شهادت منتشر شد حتی همسایه‌ها هم اطلاع نداشتند که آن‌جا خانۀ مادر رئیس‌جمهور کشور است. این ملاحظات است که از شهید رئیسی، یک شخصیت در تراز انقلاب اسلامی ساخت.
بعد از شهادت ایشان، ویدئویی منتشر شد که اعضای دولت از آقای رئیسی خواسته بودند که در برابر تهدیدها و فشارها موضع بگیرد و یا پاسخ دهد اما ایشان امتناع داشته گفت؛ "اگر معتقدیم که شاگرد شهید بهشتی هستیم، محال است کاری را که بدانم خلاف نظر حضرت آقا هست، انجام دهم."، در صورتی که اگر ایشان اراده می‌کرد، توان پاسخ داشت و تریبون آن را هم داشت و اصطلاحاً دست او باز بود ولی خودداری می‌کرد.
سید ابراهیم رئیسی صرفاً یک شخص نیست بلکه یک راه و مسیر است که در مدت کوتاه حکمرانی او، الگوی جدیدی از تحول، اخلاص و خدمت‌رسانی به مردم را ارائه کرد که باید ادامه پیدا کند.
تسنیم: آخرین باری که شهید رئیسی را دیدید چه‌زمانی بود؟
خلجی: سفر پایانی‌شان تقریباً آخرین سفری بود که خدمت‌شان نبودیم؛ ما جمعی از همکاران بودیم که تقریباً در عموم برنامه‌ها و جلسات ایشان را همراهی می‌کردیم.
آخرین بار، بعد از ظهر شنبه (29 اردیبهشت 1403) بود که بعد از یکی از جلسات از ایشان سؤال کردم؛ "شما که فردا تشریف می‌برید برای افتتاح سدّ آیا نیاز هست که ما هم همراه شما باشم یا نه؟"، آقای رئیسی پاسخ عجیبی داد و گفت؛ "سفر کوتاه است و چون می‌خواهیم یک بخش از مسیر را با بالگرد برویم، هرچقدر تعداد دوستان کم‌تر باشد بهتر است".
بعد از حادثه بالگرد و شهادت حاج آقا این فرمایش ایشان برایم بیشتر مسئله و معنا شد! و این آخرین تماس ما با شهید عزیز بود و صبح روز یکشنبه 30 اردیبهشت نیز به آن سفر رفتند و آن اتفاق ناگوار رخ داد.
این‌روزها با دیدن عکس و یا ذکر نام‌شان خاطره‌های زیادی در ذهنم نقش می‌بندد، بعضی اوقات یاد لحظاتی می‌افتم که خیلی به آقای رئیسی سخت می‌گذشت و گاهی درددل می‌کرد. فشارهایی که بر ایشان بود و کارشکنی‌هایی که برخی شخصیت‌ها علیه دولت‌ ایشان ایجاد می‌کردند موجب رنجش خاطر او می‌شد، البته این موارد بین من و او و خدا خواهد ماند. با کمال تأسف بعضی افرادی که در حق شهید ظلم و تخریب کردند، بعد از شهادت‌ ایشان با لباس مشکی درباره فضائل اخلاقی و مدیریتی شهید رئیسی در تریبون‌ها سخنرانی می‌کردند.
تسنیم: اگه یک‌بار دیگر فرصت بشود تا آقای رئیسی را ببینید، به ایشان چه خواهید گفت؟
خلجی: ارتباط شهید رئیسی با ما عاطفی و در عین حال مدیریتی بود. اگر فرصتی محقق می‌شد شاید مجدداً ایشان را به صبر در برابر ظلم و خباثت‌ها توصیه می‌کردم.
تسنیم: چند کلمه می‌گویم، نظرتان دربار ۀ ارتباط شهید رئیسی با این موارد را بگویید:
امام رضا(ع)؟ حقیقتاً دلداده امام رضا(ع) بود.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای؟ برای آقا سرباز به‌معنای واقعی کلمه بود.
محرومان؟ دائم متوجه خدمت به اقشار محروم بود.
تسنیم: اگر در پایان نکته‌ای درباره آقای رئیسی مد نظر دارید، بفرمایید.
خلجی: کامل‌ترین چیزی که می‌توان دربارۀ شهید رئیسی گفت همان بود که حضرت آقا فرمودند؛ "دلم برای رئیسی سوخت".
به پیج اینستاگرامی «آخرین خبر» بپیوندید